Orkiestra, Mauthausen.

WŚRÓD WIĘŹNIÓW - WŚRÓD RÓŻNYCH NACJI

Stefan Biegas:

"W Gusen zobaczyłem za oddzielnymi drutami rosyjskich więźniów politycznych. To byli jeńcy, partyjni, komsomolcy. Boże, jacy oni byli wycieńczeni! Sama skóra i kości. Po dwadzieścia parę kilo mężczyzna. My mieliśmy głód, a oni mieli straszny głód. Okropnie się marnowali. Rzucaliśmy im obierki od ziemniaków przez te druty. Tak się na nie rzucali, że prawie by się pozabijali."
(Gusen I, 1942-1945)

WŚRÓD POLAKÓW

Zbigniew Dębiński:

"Mój znajomy, adwokat z Krakowa, ocknął się w krematorium z numerem wypisanym na piersiach. Przyszedł do mnie z prośbą o pomoc. To było w nocy, do rana musieliśmy znaleźć trupa na jego miejsce. Trzeba było zanieść do krematorium ciało z jego numerem na piersiach, a jemu dać numer zmarłego. Musieliśmy wtajemniczyć w to Blockältestera i Blockschreibera. Oni mieli szukać w zaprzyjaźnionych blokach. Nie wiem, jak blokowy to załatwił, ale się udało.
(Ebensee, 1943-1945)

W książce znalazłam również wypowiedzi więźniów o Stanisławie Grzesiuku - byłym więźniu i autorze książki "Pięć lat kacetu", której fragmenty również zamieszczałam.

Stefan Biegas:

"W Steyrze poznałem Stanisława Grzesiuka. Grałem i śpiewałem w jego zespole. Wiedziało się, który kapo ma imieniny i szło mu się zagrać, a on dawał za to kawałek chleba.
Grzesiuk był łobuzowaty, nie był grzecznym człowiekiem. Lubił się bić, przewodzić, nie szanował się. Koleżeński był tylko w swoim gronie. Często bił się z innymi więźniami, bykiem ich atakował.
Ale pamiętam też, że słał łóżko za jednego księdza, który nie potrafił tego robić. A strasznie bili za niedokładnie posłane łóżko."
(Gusen, 1943-1945)


Henryk Strzałkowski:

"Grzesiuk grywał i miał sporo chleba, bo blokowi nas okradali, a dawali takim jak on. Miał kilku kolegów, z którymi dzielił się tym chlebem, ale wobec innych... Pamiętam, jak powiedział kiedyś do mnie: "Wszarzu, odejdź!". Młodsi więźniowie pamiętają, że nie chciał im pomagać."
(Gusen, 1944-1945)

 / Ocaleni z Mauthausen/