PARANOID - Osobowość Paranoiczna
Osobowość paranoiczna (paranoid) - zaburzenie osobowości, w którym występuje chłód emocjonalny,wrogość, nadmierna podejrzliwość, nadmierna wrażliwość na lekceważenie i krytykę, niezdolność do wybaczania urazy. Jako Osobowość paranoiczna w systematyce ICD-10 ma Kod F60.0, a jako Paranoiczne zaburzenie osobowości w DSM IV ma Kod 301.0. Najbardziej znaną bodaj odmianą paranoji jest paranoja alkoholowa, czyli końcowy skutek picia piwa, wina czy wódeczki. Nie obserwujemy w paranoi objawów osiowych schizofrenii (Bleuer) takich jak autyzm, rozszczepienie osobowości i życia emocjonalnego. Paranoja jest zaliczana do psychoz endogennych czyli chorób o niewyjaśnionej etiologii. Paranoję należy odróżnić od reakcji paranoicznej, która może mieć podobne objawy, powstaje jednak w wyniku reakcji na sytuacją stresową.
Kryteria Diagnostyczne ICD-10
1. wrażliwość na niepowodzenia i odrzucenie,
2. tendencja przeżywania przykrości długotrwale,
3. podejrzliwość, ujmowanie obojętnych działań otoczenia jako wrogich lub pogardliwych,
4. sztywne poczucie własnych praw,
5. podejrzenia dotyczące wierności (partnerów i przyjaciół),
6. przecenianie własnego znaczenia,
7. pochłonięcie wyjaśnieniami wydarzeń.
Kryteria Diagnostyczne DSM-IV
1. pozbawiona wystarczających podstaw podejrzliwość, że inni nas wykorzystują, krzywdzą lub oszukują,
2. zaabsorbowanie bezpodstawnymi wątpliwościami co do lojalności przyjaciół lub wspólników i co do tego, czy są oni godni zaufania,
3. niechęć do zwierzania się innym, spowodowana nieuzasadnionym lękiem, że informacje te zostaną użyte przeciw nam w złych intencjach,
4. odczytywanie ukrytych, poniżających lub groźnych znaczeń z niezłośliwych uwag lub zdarzeń,
5. ciągłe noszenie urazów, czyli niewybaczanie zniewag, krzywd lub afrontów,
6. dostrzeganie ataków na nasz charakter czy reputację, które zwykle nie są widoczne dla innych, oraz szybkie reagowanie na nie gniewem lub przechodzeniem do kontrataku,
7. powtarzające się nieusprawiedliwione podejrzenia dotyczące wierności współmałżonka lub partnera seksualnego.
Atrybuty Osobowości Paranoicznej
Atrybuty te charakteryzują funkcjonowanie osobowości paranoicznej:
1. Czynności ekspresyjne - Obronna;
2. Funkcjonowanie interpersonalne - Prowokacyjna;
3. Styl poznawczy - Podejrzliwy;
4. Obraz ja - Nienaruszalne;
5. Reprezentacje obiektów - Niezmienne;
6. Główny mechanizm obronny - Projekcja (zarzucanie innym tego, czym sam jest);
7. Organizacja morfologiczna - Nieelastyczna;
8. Nastrój/temperament - Gniewny
Odmiany Osobowości Paranoicznej według DSM-IV
1. fanatyczna (z cechami osobowości narcystycznej),
2. zrzędliwa (z cechami osobowości negatywistycznej),
3. wyizolowana (z cechami osobowości unikającej),
4. zatwardziała (z cechami osobowości kompulsyjnej),
5. złośliwa (z cechami osobowości sadystycznej).
Cechy Osobowością Paranoiczną według Blaney
1. nieufność,
2. podejrzliwość,
3. czujność,
4. cynizm
5. rywalizacyjność (porównywanie się z innymi),
6. poczucie krzywdy,
7. zazdrość,
8. nadwrażliwość na krytykę,
9. przepełnienie złością,
10. mściwość,
11. ostrożność,
12. niezachwiane przekonania,
13. zazwyczaj brak poczucia humoru,
14. dychotomiczne myślenie,
15. samowystarczalność,
16. zadufanie,
17. przekonanie o własnej wyższości,
18. usprawiedliwienie samego siebie.
tyle w temacie:)