126. Przez Świstówkę

Udało się !!! Minęliśmy Wielką Siklawę i jesteśmy! To piękna, przeeepiękna, niepowtarzalna Dolina Pięciu Stawów Polskich!!! Nie jesteśmy tutaj pierwsi, było przed nami milion turystów, a wcześniej(?) Dolina Pięciu Stawów Polskich w przeszłości stanowiła tereny pasterskie. Hale Dolin Roztoki i Pięciu Stawów należały od 1637 roku do rodziny Nowobilskich. Sołtys wsi Białki Wojciech Nowobilski dostał te tereny w nadaniach królewskich od Władysława IV. Pozostałością po dawnej gospodarce pasterskiej jest do dziś istniejący kamienny szałas, służący w przeszłości za schron dla wędrowców i pierwszych taterników. Rolę tę przestał pełnić w 1876 roku, kiedy z inicjatywy Towarzystwa Tatrzańskiego (TT) powstało nad Małym Stawem pierwsze pięciostawiańskie schronisko. Był to niewielki, jednoizbowy budynek z bloków granitowych. Nadano mu imię Ludwika Zejsznera, wybitnego polskiego geologa. "Przy ognisku z kosodrzewiny turyści zawinięci w pledy i okryci cuchami górale - przewodnicy, leżą kręgiem na posłaniu z kosówki, ogrzewając nogi przy ognisku" - wspomina Stanisław Witkiewicz. Schronisko było licznie odwiedzane w lecie, natomiast w zimie pozostawione bez opieki, niszczało. Prawie co roku przeprowadzano niezbędne remonty, co pociągało za sobą ogromne koszty. W związku z tym, TT w 1896 roku postanowiło przystąpić do budowy nowego, wygodniejszego schroniska. Tymczasem "spójrzmy" na dolinę z nieco wyżej położonego miejsca... drogi na Świstówkę Trzeba iść w lewo, podciąć ukośnie kosówki i ostatnie limby. Grozi deszcz. Z góry piękne byłoby Morskie Oko gdybyśmy mieli słońce. Juhas krzyczy w przestrzeń odartą z widoku twardy na mgle jak kamień na asfalcie. Dyrygując harmonią krowich dzwonków wyraźny i propagandowy nieruchomieje na oglądanym onegdaj plakacie. [Z tej uboczy ześliznął się narciarz w strzępach w kryptę żlebu]. Jeszcze kilka zakosów strącić między głazy z echem Ostrożnie! Przepaść 300m. Potok rozbija się o las. Ale tam, patrzaj! Wysoko związane postronkiem Siklawy na szarej tacy deszczu: Pięć Stawów. [i]Adam Bielecki (ur. 1910)[/i]