SPOSOBY I ZAKRES MANIPULACJI W MEDIACH.

                Pojęcie manipulacji jest związane z rozwojem mass mediów. Manipulacja to świadome, nieuczciwe operowanie faktami, taka ich interpretacja, aby dla jak najlepszych korzyści dla siebie przekonać innych do swoich racji.

              Herbert Irving Schiller w swojej książce Sternicy świadomości ujął funkcje manipulacyjne telewizji pod tytułem Manipulowanie i paczkowanie świadomości. Wskazał 5 mitów budujących treść w telewizji amerykańskiej:

• indywidualizmu i osobistego wyboru;
• neutralności;
• niezmiennej natury ludzkiej;
• braku konfliktu społecznego;
• pluralizmu masowych środków manipulowania. 

Do technik formalnych służących manipulowaniu zaliczył on fragmentację oraz natychmiastowość informacji. Fragmentacja (inna nazwa ogniskowanie) to rozpowszechnianie wiadomości, które nie maja ze sobą nic wspólnego i zazwyczaj razem pojawiają się przypadkowo. Przykładem mogą być przerywniki w programach radiowych i telewizyjnych jakim są wstawki z reklamami. W fragmentacji zwiększa się tempo przepływu informacji, które nie są powiązane ze sobą, mają różny stopień ważności oraz zakres reprezentowania. Taki potok wiadomości utrudnia zrozumienie istoty zagadnienia, dotarcie do sedna. Natychmiastowość informacji jest związana z fragmentacją. W mediach obowiązuje szybki, błyskawiczny przekaz wydarzeń, co prowadzi do poczucia pośpiechu i wyolbrzymiania poruszonego tematu. Natychmiastowość informacji nadaje wydarzeniom odpowiednia rangę. Z natychmiastowością jest połączony zabieg świadomego opóźnienia, który polega na tym, że wydarzenie ma pomniejszoną rangę  znaczeniową, gdy znajduję się na drugim planie na końcu gazety czy wiadomości.

                Przykładem manipulacji świadomością jest sposób prezentowania świata jest zmącony nadmiarem informacji błahych, niepełny, fałszywy. Jest on ukazywany w dwóch nurtach: świecie powszechnego dobrobytu oraz świecie przemocy. Ten pierwszy dotyczy seriali telewizyjnych, głownie brazylijskich, i ukazanego w nich szczęścia, miłości, dobrobytu oraz drobnych problemów codzienności. Drugi nurt dotyczy filmów, głownie filmów grozy i kryminalnych. Ukazują okrucieństwo, przemoc, racje silniejszego, w których i tak na drugi plan schodzi zwycięstwo dobra i sprawiedliwości. Jednak we wszystkich środkach masowego przekazu pomniejsza się i pomija problemy społeczne, które są niewygodne dla władzy sprawującej.

Do sposobów manipulowania można jeszcze zaliczyć manipulację faktami operowanie półprawdą.

• półprawda to informacje, które nie są w pełni prawdziwe, kryją w sobie niedopowiedzenia oraz są to takie informacje które obok tych prawdziwych zawierają informację fałszywą. Półprawda uważana jest za formę wygodną i bezpieczną dla osoby wypowiadającej, ponieważ można się z tego co się powiedziało wycofać lub w wywinąć gdy cała prawda wyjdzie na jaw, zaprzeczając, np.: czy ja coś takiego mówiłem, trzeba było uważniej słuchać.
• trywializacje i eufemizmy są formą półprawdy, stosuje się je w celu ukrycia istoty problemu i złagodzenie jego wymowy.
• uproszczenia również są formą półprawdy, które są czynione zazwyczaj w dobrych intencjach, np.: aby w jasny sposób przedstawić trudną kwestie uproszcza się to za pomocą wykresów, rysunków, schematów. Jednak uproszczenie może wywołać odwrotny skutek jakim jest wyolbrzymienie.
• wyolbrzymienie ukazuje w sposób przesadny banalne, małe prawdy, jest to chwyt propagandowy, który odwraca uwagę od innych, bardziej istotnych spraw.

Manipulować można wszystkim, obrazem, słowem, dźwiękiem, kontekstem tak więc zakres manipulacji jest ogromny. U podstaw manipulacji jest polityka, następnie zagadnienia społeczno-gospodarcze, religie i sekty, kultura, nauki humanistyczne i nauki ścisłe. Fakty naukowe są bezsporne. Istnieją jednak przypadki, gdy uczeni fałszują wyniki lub przypisują sobie wyniki badań innych osób wtedy dochodzi do manipulacji. 

Pozdrawiamy 

Natalia i Patrycja

zdjecie