Okej, będzie notka.

Dwa lata temu w końcu się przełamałem i kupiłem kilka książek Lem'a. 

Dlaczego?

Ano dlatego, że kilkanaście lat temu robiłem do Jego twórczości kilka podejść. Wszystkie spaliły na panewce. I to sromotnie.

W liceum - było nudno. Nie było wybuchów, wartkiej akcji i wszystko wydawało się jakieś takie... nierzeczywiste. Nie przeszkadzało mi to czytać heroic fantasy z Zapomnianych krain i całej ówczesnie wydanej bibliografii R.A. Salvatore ale... no... Tamte lata rządziły się swoimi prawami. Ja już nie oceniam więc wy też nie oceniajcie.
Na studiach - Jakoś mi nie podeszło. Na studiach przerabiałem polską fantastykę i jakoś się zmusiłem do przeczytania Sapkowskiego, który też nigdy mi nie podchodził.

Trochę zaczęło się to zmieniać po lekturze Gry o Tron i ponownym przebrnięciu przez Włądcę Pierścieni, tym razem w oryginale (ah! Co to była za lektura!). Zaczęło mnie ciągnąć w kierynku ambitnego Sci-Fi. Nie wiem czy Sci-Fi ma swój odpowiedznik High Fantasy, ale na potrzeby notatki nazwijmy to High Sci-Fi. 

Pożarłem Czteroksiąg Pieśni Hyperiona. Wielkie tomiszcza w twardych oprawach zahaczające o bardzo złożone tematy. Czas, przemijanie, ewolucję i religię. A wszystko to okraszone brytyjskim romantyzmem w osobie Johna Keatsa. Później w ręcę wpadł mi Arthur C. Clarke. Zbiór opowiadań w twardej oprawie, starszy ode mnie a dalej... Dalej było już z górki.

Więc kiedy zobaczyłem, że 2021 rok jest rokiem Lema... Było już po mnie. 

Wsiąkłem. 

Dotarło do mnie w końcu, że Lem nie pisał tylko historii. Czytając Lema nie czyta się samej książki. Pochłania się wyobrażenia i nadzieje kogoś, kto 50 lat wcześniej jest w stanie wyobrazić sobie technologię, z której korzystamy dziś. Kto w głębokim zacierzewionym komunizmem kraju był w stanie mieć wizję. Przedstawić coś w sposób inny niż wszyscy inni. 

A teraz, jako smaczek, fragment opowiadania "Inny rodzaj samotności", napisanego przez George'a R.R. Martin'a ze zbioru "Retrospektywa". 

"Why does a man volunteer for a job like this? Why does a man run to a silver ring six million miles beyond Pluto, to guard a hole in space? Why throw away four years of life alone in the darkness?

Why?

I used to ask myself that, in the early days. I couldn't answer it then. Now I think I can. I bitterly regretted the impulse that drove me out here, then. Now I think I understand it.

And it wasn't really an impulse. I ran to Cerberus. Ran. Ran to escape from loneliness.

That doesn't make sense?

Yet it does. I know about loneliness. It's been the theme of my life. I've been alone for as long as I can remember.

But there are two kinds of loneliness.

Most people don't realize the difference. I do. I've sampled both kinds.

They talk and write about the loneliness of the men who man the star rings. The lighthouses of space, and all that. And they're right.There are times, out here at Cerberus, when I think I'm the only man in the universe. Earth was just a fever dream. The people I remember were just creations of my own mind.

There are times, out here, when I want someone to talk to so badly that I scream, and start pounding on the walls. There are times when the boredom crawls under my skin and all but drives me mad.

But there are other times, too. When the ringships come. When I go outside to make repairs. Or when I just sit in the control chair, imaging myself out into the darkness to watch the stars.

Lonely? Yes. But a solemn, brooding, tragic loneliness that a man hates with a passion  and yet loves so much he craves for more.

And then there is the second kind of loneliness.

You don't need the Cerberus Star Ring for that kind. You can find it anywhere on Earth. I know. I did. I found it everywhere I went, in everything I did.

It's the loneliness of people trapped within themselves. The loneliness of people who have said the wrong thing so often that they don't have the courage to say anything anymore.

The loneliness, not of distance, but of fear.

The loneliness of people who sit alone in furnished rooms in crowded cities, because they've got nowhere to go and no one to talk to. The loneliness of guys who go to bars to meet someone, only to discover they don't know how to strike up a conversation, and wouldn't have the courage to do so if they did.

There's no grandeur to that kind of loneliness. No purpose and no poetry. It's loneliness without meaning. It's sad and squalid and pathetic, and it stinks of self-pity.

Oh yes, it hurts at times to be alone among the stars.

But it hurts a lot more to be alone at a party. A lot more."

George RR Martin - The Second Kind or Loneliness