133. Boze Narodzyni po beskidzku

Wieczór wigilijny juz za nami :) Zobaczcie co na jego temat ma do powiedzenia mgr Halina Rus-Szymańska ze Zespołu Szkół Ekonomiczno-Gastronomicznych w Żywcu... [b]Boze Narodzyni po beskidzku u mojij babki[/b] Kazdy narod łobchodzi świynta Bozego Narodzynio nieco inacyj. Niekiere zwycaje som łod nasych, polskich łodmiynne. Jednak uwazom, ze takich świont, jak u mojij babki, ni ma nika. Babka bardzo wierzy w przesondy i W tym casie trzymo się tradycyji. Powiado: „Wierzyć, nie wierzyć, ale przezornym trza być”. W willijom musi nos łodwiedzić piersy chłop, bo baba wrózy niescynści. Koło połednia zaś idzie sie do sonsia­da, zeby ukraś mu jakomsik rzec, bo zapewni nom to do­brobyt przez cały rok. Nalezy mu ją toddać w św. Scepa­na. Pamiyntojcie, zebyście baby sonsiadowi nie ukradli. Babka w tyn dziyń wstaje bardzo wceśnie, bo w przy­słym roku nigdy nie zaśpi. Pado, ze jako willijo, taki cały rok. Nie wolno wiync wadzić sie, bić dziecek, a trza się śmieć i weselić. Inso tys jest u niyj choinka. Wisi u powału prowdziwe drzewko - połażnica. Łobowiązkowo wieso: jabka, gdys zapewniom nom zdrowie, łorzechy - bo wrózom dosta­tek. Połaźnice zdobiom własnoryncnie piecone ciostecka z dziureckom. Łokropnym zaskocynim jest zwycaj sprawdzania, cy w tym waznym dniu nie wisi w łaziynce prani. Łostawiyni go łoznacałoby przeniesienie syćkich trosk na przysty rok. Urzeko mnie rownie tradycyjo włozynia łusek z ryby do portfela. Wówcas piniondze „bydom przy nos” do na­stypnych świont. Z zaciekawiynim wysłuchałek rady, aby tości i łuski wtozyc do cyrwonego worecka i przybić go na dżwieżach. Przywoło nom to wielkom miłość. Bardzo popularnym zwycajem w Beskidach jest wkła­dani siana pod łobrus. Zapewni nom ono piniondze przez cały rok. Lobrus musi być bioły, posypany roznymi zbo­zami: psynicom, jyncmiyniym cy łowsym. Panna, kiero wyciongnie długi i zielony źdźbeł, rychło wyjdzie za mąz. Na willijnej wiecerzy winno być dwanoście potraw, aby bogate były syćkie miesionce nastypnego roku. Na stole musom koniycnie sie znoleź: zupa grzybowo i fasolowo, karp, kluski z makiym, kapusta z fasolom, miod, kompot ze susunych towoców, piyrogi z grzybami, krokiety z kapu­stom, borsc, uska z grzybami. W tym dniu wsyscy dzielom sie łoptatkiym i sktada­jom se zycynia. Przezywo sie wtedy niezapomniane kwi­le. W Beskidach panuje niepowtarzolny łobrzynd chodzy­nio do domow „Dziadow” - kolyndników, kierzy śpiywa­jom rozne kolyndy i pastorotki:,, Momy krótki kozusecki i zima nom w palusecki, a dejciez nom dejciez, co nom mocie dać...” Ciese sie łogromnie, ze w nasym regionie nie zaginy­ty zwycaje, łobrzyndy i wrozby zwionzane z Bozym Naro­dzyniym. Mato jest yw Polsce takich miyjsc, kany łutrzy­muje sie tradycyje bozonarodzyniowe. Najwazniejso jest jednak cało atmosfera tych świont, wielki domowe przed­świontecne porzondki oraz krzontanino domowników. Wsyscy bliscy w tych dniach spotykajom sie, dziełom sie toptatkiym, modłom sie i obdarowujom drobnymi upomin­kami. Świynta te spyndzo sie w gronie rodzinnym, som to wiync miłe kwile, momynty wzrusyń, a nawet łez. „Na scynście, na zdrowi, na te Boze swiynta, abyście byli zdrowi, weseli jak w niebie anieli cały rok”. [i]Kazdy narod łobchodzi świynta Bozego Narodzynio nieco inacyj[/i] - napisała autorka tekstu już na samym początku. U mnie zasiadamy do stołu gdy zabłyśnie pierwsza gwiazdka. Spożywamy przy świetle świec tradycyjne wigilijne potrawy: zupe grzybową, karpia smażonego, kapuste z grzybami i ziemniaczki, a na koniec mój ulubiony kompot ze szuszonych owoców. Po wieczerzy chowam się w swoim pokoju, aby dzieciątko mogło w spokoju przynieść podarunki pod choinkę. Kiedy juz przyniesienie, wchodze do dużego pokoju i zaglądam pod choinkę. Wieczorme słuchamy a czasme nawet śpiewany kolędy i oczekujemy wyjścia na pasterkę... Jak to wygląda u Was (?)