Gdynia...

Gdynia...

 Miasto z morza, perła modernizmu taki obraz przedwojennej Gdyni od lat funkcjonuje w naszych umysłach. Tymczasem w drugiej połowie lat 30-tych XX wieku obok najlepszych realizacji budynków mieszkalnych znanych polskich architektów funkcjonowało ok. 2,5 tys. mieszkalnych bud i baraków niespełniających żadnych standardów mieszkaniowych. Gnieździło się w nich ok. 30% mieszkańców nie tylko bezrobotnych, ale także robotników portowych, drobnych handlowców, rzemieślników, marynarzy czy początkujących urzędników. Z jednej strony dzielnice biedy były siedliskiem wielu chorób, matecznikiem patologii i wylęgarnią przestępców, z drugiej zaś przystankiem i możliwością startu dla tych, którym Gdynia dawała szanse na nowe życie.

1939 Wrzesień 14. Zajęcie miasta marzeń. Władzę przejęło dowództwo Kriegsmarine i z tego powodu Gotenhafen będzie bazą u-botów Kriegsmarine.

1939 19 Wrzesień. Dyktator wizytuje Gdynię. Wtedy też wydał rozkaz zmiany jej nazwy na Gotenhafen. Następuje wykreślenie Polski z historii miasta, które od podstaw zostało zbudowane przez Polaków, rzekomo bezprawnie zajmujących odwieczne niemieckie tereny.

1940 r. Już po wszystkim. Wszyscy Polacy mają się wyprowadzić! Nawet Skwiercze! 130 tysięcy gdynian zaczyna się pakować i wracać do miast z, których przyjechali. Skwiercze będą mogli zostać, ale już nie na takich samych zasadach. Odtąd będą się ukrywać, a ich kamienice staną się domem Niemców. Dynamizm przyrostu ludności został przerwany. Gdynia już go nie odzyska. Ze wszystkich Polskich miast Gdynia straciła najwięcej. Sen został przerwany. W 1941 roku Gdynia ma niecałe 30 tysięcy Polaków. W jeden rok wysiedlono 100 tys. ludzi.

Gdynian podzielono na trzy grupy:

Aussiedlung: wysiedlana poza Pomorze inteligencja, politycy i wszystkie osoby, które przybyły na Pomorze po roku 1918.

Verdrängung: osoby urodzone na Pomorzu, poza Gdynią. Wysiedlane do innych miejscowości okręgu Gdańsk-Prusy Zachodnie lub na peryferie Gdyni.

Trzecią grupę: stanowili Polacy urodzeni w Gdyni, uznani za niezagrażających okupantowi. Ich wysiedlenie miało być odłożone na czas nieokreślony, gdy była konieczność zwolnienia mieszkań dla niemieckich kolonistów, wojska lub administracji.

1945 Marzec. Gdynia znalazła się w zasięgu działań Armii Czerwonej. Większość osób, które przeżyły wojnę, powróciło do Gdyni.