Stańczyk udający ból zębów

Stańczyk udający ból zębów

Jan Matejko 1855

Z obrazem tym związana jest anegdota o tym jak Stańczyk, mądry błazen, założył się z królem Zygmuntem Starym. Błazen słynny z ciętego dowcipu i odwagi cywilnej udał, że bolą go zęby i założył się, iż znajdzie tylu lekarzy w Krakowie ilu przechodniów spotka w mieście. Wszyscy niezależnie od profesji spieszyli mu z pomocą. Stańczyk wszystko spisał i ogłosił królowi, iż Kraków jest miastem lekarzy. W centrum kompozycji widzimy scenę przedstawiającą ubranego na żółtą tunikę Stańczyka z obwiązaną twarzą, stojącego na Rynku Głównym w Krakowie i zapisującego porady lekarskie udzielane mu przez stojącego obok mieszczanina. Za nimi widoczni przechodnie, w tle kościół Mariacki i Sukiennice. Obraz jest wczesną pracą 18-letniego Jana Matejki. Jedną z pierwszych, które powstały w oparciu o legendy.

Był to dar dla Józefa Muczkowskiego, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego i Dyrektora Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie, który w podzięce za ofiarowany obraz udzielił Matejce prawa do korzystania z zasobów biblioteki uniwersyteckiej.