Na Siemiradzkiego...

14 listopada 1907 roku dr Rutkowski, pod którego opieką artysta ostatnio pozostawał, zalecił przewiezienie chorego do swej kliniki przy ul. Siemiradzkiego.

Podtrzymywany przez wiernego Feldmana, który cucił mdlejącego winem, opuszczał artysta Węgrzce.

W klinice ułożono chorego w pojedynczej separatce na pierwszym piętrze, w narożnym pokoju z oknami wychodzącymi na ulicę Łobzowską. Przeżył tu tylko dwa tygodnie.

28 listopada 1907 roku o godzinie piątej po południu Stanisław Wyspiański zakończył życie.

Na dworze szalała jesienna burza z piorunami. Deszcz bił o szyby, wichura łamała gałęzie drzew. Wcześnie zapadła noc tego dnia...

Aktor Józef Sosnowski wspominał:

Gdy śmierć się zbliżała, nie kazał wzywać do kliniki żony ni dzieci. Wskazywał na serce - że tam są z nim stale. Ostatnie jego słowa brzmiały: "Widzę Stasia!" Z obrazem drogiego synka odszedł w zaświaty.

Adam Chmiel towarzyszył Wyspiańskiemu w ostatnich chwilach życia w klinice.

Na noc ze środy na czwartek został przy Wyspiańskim gorący jego wielbiciel i przyjaciel, znany historyk i archiwista, doktor Adam Chmiel. - donosił w kilka dni po zgonie artysty Tygodnik Ilustrowany.

Sam Chmiel tak wspominał te tragiczne chwile:

Ostatnią noc spędziłem przy łożu Wyspiańskiego. O 6 rano chory zażądał szampana. W lecznicy go nie było, a sklepy były jeszcze zamknięte. Nadszedł właśnie syn Wyspiańskiego. Posłałem go z kartką w tej sprawie do mieszkającego w pobliżu Wilhelma Feldmana. Niebawem szampan przyniósł sam Feldman.

Jak wiadomo, umierający Wyspiański powierzył Chmielowi i Feldmanowi opiekę nad swą spuścizną artystyczną. Wywiązywał się Chmiel z żarliwością z tego testamentowego zlecenia przez całe swe dalsze pracowite życie.

W kilka godzin po pogrzebie przyjaciela uczestniczył w naradzie w salach Grand Hotelu, w której wyniku powstał komitet mający zająć się wydaniem dzieł zmarłego artysty i realizacją jego projektów witrażowych.

Nawiasem mówiąc, ten wieloosobowy komitet, na którego czele stanął Zenon Przesmycki (Miriam), nie zrealizował żadnego z podjętych planów.

Chmielowi zawdzięczamy dokładny inwentarz spuścizny artystycznej pozostałej po Wyspiańskim. Owocem jego trudów było pierwsze zbiorowe wydanie dzieł poety. On przez wiele lat prowadził uciążliwą buchalterię przy spieniężaniu obrazów artysty.

Wszystkie te misje wypełniał z prawdziwą pasją i poświęceniem. Wycofał się tylko z jednej z nich.

WIECIE, JAKIEJ?

No a teraz przejdźmy do sprawy, która psuje mi krew już od dłuższego czasu. W dodatku codziennie muszę NA TO patrzeć.

CO Z WITRAŻAMI ZAPROJEKTOWANYMI DO KATEDRY WAWELSKIEJ?

GDZIE MAJĄ ZOSTAĆ ZREALIZOWANE TE PROJEKTY?

KOGO PRZEDSTAWIAJĄ?

I jeszcze drobiazg taki. Nad umierającym Wyspiańskim czuwał dr Pareński. Został wezwany na Siemiradzkiego, stwierdził ogromne pogorszenie sprawy nerkowej, chociaż i wtedy jeszcze nie znalazł bezpośredniego niebezpieczeństwa katastrofy. Jego żona Eliza Pareńska przebywała wówczas we Lwowie u córki Marii, która walczyła ze śmiercią ciężko chora na tyfus.

W dniu 28 listopada 1907 roku spadł nagle we lwowskim mieszkaniu wiszący na ścianie obraz Wyspiańskiego Kwiaty - część dyptyku Madonny z polichromii kościoła Franciszkanów. Domownicy dostrzegli w tym wydarzeniu zapowiedź nieszczęścia - śmierć pani domu.

Grom padł z innej strony. W tym właśnie czasie odchodził ze świata twórca Madonny...

MARIA PAREŃSKA ZMARŁA WÓWCZAS NA TYFUS CZY PRZEŻYŁA?

JAK ZGINĄŁ DR PAREŃSKI?

Tak dziś o śmierci, to weźmy na koniec coś o życiu :)

Takie pytanko:

CO STAŁO SIĘ W KLINICE NA SIEMIRADZKIEGO 12 STYCZNIA 1993 ROKU?

**********

Ewunia wiedziała, że Jagiellońska nazywała się wcześniej Zaułkiem Żydowskim, a Martineden pierwszy rzucił amonitem :)