Żąbkowice Sląskie Zamek..

Litografia: W. Hermes z początku XIX wieku.

ZAMEK KSIĄŻĘCY W ZĄBKOWICACH ŚLĄSKICH

W 1524 roku w Ząbkowicach rozpoczyna się budowa pierwszego renesansowego zamku na Śląsku. Ówczesny pan tych ziem, książę Karol I Podiebrad, zleca projekt nie byle komu, bo samemu Benedyktowi Ried, wybitnemu architektowi, twórcy między innymi Sali Władysławowskiej zamku królewskiego na Hradczanach w Pradze.Wspaniała rezydencja, w którą wkomponowano elementy wcześniejszej gotyckiej budowli,  była z wielu względów wyjątkowa, dzięki zastosowaniu szeregu nowatorskich rozwiązań architektonicznych i obronnych. Najlepszym przykładem jest zamkowy system kanalizacyjny.

Spusty odprowadzające nieczystości znajdowały się w grubości murów i kończyły swój bieg w fosie.

Przewody kanalizacyjne spłukiwane były deszczówką. Zamek został wyposażony w kaponiery, spotykane wówczas jedynie w południowej Europie a także dwie narożne basteje; jedno z pierwszych tego typu rozwiązań na terenie Śląska.

Zamkowy dziedziniec okalały krużganki a zachowane tynki wieży alkierzowej noszą ślady pierwszego znanego na Śląsku renesansowego boniowania, czyli profilowania tynku naśladującego układ kamieni w murze.Budowę książęcej rezydencji zakończono w 1532 roku. Całkowicie wzniesiono i zadaszono trzy trójkondygnacyjne skrzydła zamku. Czwartego, północnego, nigdy nie ukończono. Rozmach, z jakim książę chciał wznieść rezydencję, przekroczył jego możliwości finansowe.

Oficjalną przyczyną wstrzymania prac była tzw. trwoga turecka, jaka wówczas zalała Europę.

Po śmierci Karola w 1536 roku, synowie, którzy odziedziczyli księstwo, musieli zająć się spłacaniem długów po ojcu.

Zamek wraz z miastem stał się przedmiotem listów zastawnych a spadkobiercy Karola I Podiebrada skupili się na rozbudowie i wyposażaniu zamku w Oleśnicy, będącego ich drugą siedzibą.Będąc w północnej części zamku, możemy podziwiać unikatowe na skalę europejską zachowane rozwiązania przyszłych konstrukcji wewnętrznych.

Na poziomie przyziemi zobaczymy kieszenie nasadowe będące miejscem dla potężnych sklepień piwnicznych.

Na poziomie parteru i wyższych kondygnacji w murach obwodowych znajdują się kamienne wypusty-strzępy, które stanowić miały zaczątki przyszłych ścian działowych. Śmiało możemy stwierdzić gdzie znajdowałyby się poszczególne izby, komnaty, sienie.

Miejsce to sprawia wrażenie jakby wszelkie roboty zostały dopiero co zakończone a budowniczy udali się na przerwę w pracy&

olsztynianin

Olsztyn