Płock...

Płock...

Nieznany wątek z historii Płocka. Przez trzy dni mężczyźni mieli zakaz... chodzenia po chodnikach

4 lipca 1915 r., Grodzka. Przez kilka dni większość płocczan chodziła po ulicznym bruku - panowie, bo musieli, a panie w imię solidarności z panami

 Kiedy byłem małym chłopcem, mieliśmy w domu sześć czy siedem starych pocztówek z widokami z Płocka  pan Ryszard wraca pamięcią do czasów, gdy mieszkał przy Nowym Rynku i w sandałkach i białych skarpetkach biegał do wesołego miasteczka, które rozkładało się w miejscu, gdzie dziś stoi PSS przy Tumskiej.  Stara cerkiew  byłem zdumiony, że w Płocku była taka świątynia, drewniany most, płyta upamiętniająca obronę miasta w roku 1920 przed sądem... Oglądałem je bez końca. Wtedy zrodziło się marzenie: chciałem wiedzieć więcej, zobaczyć więcej rzeczy, których dziś już w Płocku nie ma. Dlatego zostałem kolekcjonerem.

Dziecięce marzenie spełniło się. Przez lata pan Ryszard szukał, szperał, jeździł na aukcje, pchle targi i jarmarki, obdarowywali go rodzina, przyjaciele. W ten sposób stał się właścicielem liczącej kilkaset pozycji kolekcji pocztówek i fotografii, gazet, książek i albumów poświęconych dawnemu życiu małego, choć położonego najpiękniej w Polsce miasta.

Po jego skarby sięgał już ratusz  w latach 2008-2013 wydał oparte na jego zbiorach trzy teki Płocka na starych pocztówkach, był też Kalendarz Płocki na rok 2013.

 Zawsze jednak chciałem wydać autorski album, z moim wyborem pocztówek i fotografii, w szacie graficznej mojego pomysłu  opowiada pan Ryszard.  I teraz się udało. Właśnie odebrałem z drukarni Płock na starych pocztówkach i fotografiach z lat ok. 1900-1918. Tekę formatu A3 w sztywnych okładkach z 22 zdjęciami starego Płocka, przedmową prezydenta Andrzeja Nowakowskiego i ks. profesora Michała Grzybowskiego.

Rzymkowski do swego albumu wybrał zdjęcia Płocka u progu wolnej Polski. Najstarsze  widok na Wzgórze Tumskie i katedrę, jeszcze przed przebudową, z całkowicie innymi wieżami  pochodzi prawdopodobnie z roku 1896. Najmłodsze jest z 1918, może 1919. Przedstawia manifestację socjalistów przed nieistniejącą już cerkwią (tłum ludzi z transparentami typu Nowe życie. Rewolucja socjalna stoi w miejscu, gdzie dziś ul. Kościuszki biegnie przy placu Obrońców Warszawy, za plecami pomnika Broniewskiego). Między nimi  inne perełki, w większości dotąd niepublikowane, nieznane. Stary Rynek z roku 1915. Nie ma już na nim targu, w 1877 r. przeniesiono go na Nowy Rynek, a przed ratuszem urządzono skwer, były drzewa, ławki. W obiektyw, przekrzywiając głowy, patrzą chłopcy w przydużych marynarkach, na pierwszym planie jest dziewczynka w chustce na głowie i białym fartuszku. Albo zdjęcie z roku 1914  tłum ludzi na podwórku, z lewej strony grupa mężczyzn w białych strojach, przed nimi wózek z wielkimi bochnami chleba. To ul. Kolegialna i pierwsza w mieście piekarnia robotnicza założona na czas wojny. Dalej rok 1915  ostrzelana przez Niemców (od strony Radziwia) wieża ciśnień, ten sam rok  tłum na Kościuszki, obok dzisiejszej Książnicy  tam niemieckie władze wydawały przepustki, 1916  przegląd samochodów przed cerkwią.

I absolutna perełka  fotografia Grodzkiej, zrobiona z góry, z balkonu. Część przechodniów idzie chodnikiem, ale większość  po ulicznym bruku.  Zdjęcie wykonano 4 lipca 1915 r.  objaśnia Rzymkowski.  Dwa dni wcześniej władze niemieckie ukarały mężczyzn z Płocka za to, że nie ustępowali na chodnikach oficerom niemieckim i austriackim. I nakazały im chodzić właśnie po bruku. Na znak solidarności do panów dołączyły panie z Płocka. Fotografię wykonano właśnie w tamtych dniach. Chodniki świeciły pustkami, cały ruch pieszy przeniósł się na jezdnię, co utrudniało komunikację kołową, zwłaszcza że wojska austriackie były wycofywane i zastępowane oddziałami niemieckimi. Już po trzech dniach, 5 lipca, zakaz chodzenia po chodnikach odwołano.

W latach 1967-71 związany z Młodzieżowym Klubem Miłośników Płocka przy Muzeum Mazowieckim. Wieloletni radny i przewodniczący Rady Mieszkańców Osiedla Wyszogrodzka. Jeden z najbardziej znanych płockich kolekcjonerów, największą jego pasją są dzieje naszego miasta.

Macie ochotę obejrzeć wszystkie te unikaty? Ryszard Rzymkowski będzie sprzedawał swój album na Jarmarku Tumskim. Znajdziecie go na stoisku na Tumskiej, mniej więcej naprzeciw sklepu filatelistycznego. Dla wszystkich, którzy zajrzą na jego stoisko będzie niespodzianka  darmowa pocztówka z widokiem Starego Rynku sprzed ponad stu lat.