Płock...

Płock...

Koniec XIX wieku. Rynek z Ratuszem.

Rynek z Ratuszem - XIXw.

23 września 1831 roku w gmachu Ratusza , wzniesionego w latach dwudziestych XIX wieku, według projektu Jakuba Kubickiego, zebrał się ostatni sejm Królestwa Polskiego.

Powstanie Styczniowe przyniosło w Płocku i okolicy walki oddziałów powstańczych z wojskami rosyjskimi. Właśnie w Płocku na błoniach 15 maja 1863 r. został stracony naczelnik wojskowy województwa płockiego Zygmunt Padlewski. Jednocześnie w tym okresie rozwijało się prężnie życie społeczno - kulturalne, powstawały towarzystwa dobroczynne, naukowe, lekarskie, korporacje zrzeszające robotników, rolników, młodzież, sportowców itd. Między innymi powstały: Spółdzielnia Spożywców "Zgoda" (1870), Ochotnicza Straż Ogniowa (1874) i Towarzystwo Wioślarskie (1885). Zapoczątkował swój rozwój przemysł maszynowy (1870). W drugiej połowie XIX stulecia założono wodociąg, a na początku XX wieku ruszyła elektrownia na Radziwiu, zaopatrująca miasto w energię elektryczną. Dodatkowo w 1916 roku Płock uzyskał stały most na Wiśle.

Ludność miasta wzrosła do 24.000 mieszkańców.

Od 1915 roku do końca I wojny światowej Płock znajdował się pod okupacją niemiecką. Po odzyskaniu niepodległości Płock jeszcze raz wpisał się do historii Polski, tym razem dzielną obroną przed nawałą bolszewicką w sierpniu 1920 r. i został odznaczony Krzyżem Walecznych przez marszałka Józefa Piłsudskiego.

W 1923 roku do Płocka przyłączono Radziwie, które od tej pory stało się jedną z dzielnic miasta. Od 1925 roku nastąpił prężny rozwój i przedłużenie szlaków komunikacyjnych. Został wybudowany nowoczesny dworzec kolejowy oraz w centrum miasta powstał dworzec samochodowy. Szybkiemu rozwojowi gospodarczemu i przemysłowemu towarzyszył rozwój życia kulturalnego Płocka. Na podkreślenie zasługuje działalność Klubu Artystycznego Płocczan oraz Towarzystwa Naukowego Płockiego. Prócz teatru czynne były dwa kina.

Podczas II wojny światowej Płock uległ wielkim zniszczeniom. Już w pierwszych dniach września 1939 roku bomby spadły na dworzec kolejowy oraz trafiły w bazylikę katedralną. Miasto zostało włączone do Rzeszy. Część mieszkańców (w tym ludność żydowską) wywieziono do obozów lub do Generalnej Guberni. Wśród wywiezionych byli obaj biskupi :ordynariusz abp. Julian Antoni Nowowiejski i sufragan bp. Leon Wetmański. Obaj zginęli w obozie Działdowym w 1941 r. We wrześniu 1942 roku na placu noszącym teraz nazwę "13 Straconych", powieszono trzynastu działaczy ruchu oporu. W styczniu 1945 r. opuszczający Płock okupanci spalili żywcem 79 Polaków. Ogółem zginęło ponad 11000 mieszkańców, zabytkowy gmach teatru został rozebrany, dzielnica żydowska wyburzona, a most na Wiśle wysadzony w powietrze.

Wyzwolenie Płocka przyszło 21 stycznia 1945 roku, a ludność przystąpiła do odbudowy miasta. W 1948 r. powstała Fabryka Maszyn Żniwnych. Odbudowano stocznię i przylegający do niej port, budując w nim wielki elewator zbożowy. Zapoczątkowano budowę osiedli mieszkaniowych, rozbudowano bazę szkolnictwa zawodowego, wzniesiono dom handlowy "Centrum". W 1960 r. rozpoczęła się budowa kombinatu petrochemicznego - Mazowieckich Zakładów Rafineryjnych i Petrochemicznych, przerabiających ropę sprowadzaną ze Związku Radzieckiego. Pierwsze produkty rafinacji ropy uzyskano w 1964r. Rurociąg został uruchomiony rok wcześniej. Na wschodnich peryferiach miasta w 1970r. powstało wielkie przedsiębiorstwo dziewiarskie "Cotex". Pięć lat później swą działalność artystyczną rozpoczął Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniewskigo.

Z dniem 1 czerwca 1975r. Płock ponownie stał się miastem wojewódzkim.

W styczniu 1982 r. miała miejsce powódź stulecia. Pod wodą znalazł się wtedy cały lewobrzeżny Płock, czyli Radziwie wraz z okolicznymi wsiami.

1 stycznia 1997 r. w wyniku reformy administracyjnej kraju Płock przestał być miastem wojewódzkim. Znalazł się w granicach województwa mazowieckiego. Jest siedzibą powiatu grodzkiego.