Dodano: 20 WRZEŚNIA 2015
Konie w malarstwie polskim
Konie w malarstwie polskim
Konie w malarstwie polskim
Juliusz Kossak - Bitwa pod Ostrołęką.
Bitwa pod Ostrołęką stoczona 26 maja 1831 roku była jedną z największych i decydujących bitew powstania listopadowego. Wojska polskie pod dowództwem gen. Jana Skrzyneckiego, powracając z nieudanej wyprawy na gwardie rosyjskie, zostały zaskoczone pod Ostrołęką niespodziewanym nadejściem armii rosyjskiej feldmarszałka Iwana Dybicza. Armia polska odpoczywała rozlokowana po wsiach na zachodnim brzegu Narwi. Ostrołękę od wschodu osłaniały jedynie szczupłe siły polskie. Rosjanie zdołali wyprzeć je z zajmowanych pozycji.
Zacięta walka przeniosła się wkrótce do samej Ostrołęki, której broniła brygada gen. Ludwika Bogusławskiego. Do płonącego miasta wdarła się rosyjska piechota. Dramatyczny przebieg miała obrona klasztoru oo. Bernardynów. Bronili się tam żołnierze 4 pułku piechoty liniowej. Oddziały polskie, zagrożone odcięciem od sił głównych i otoczeniem, wycofały się w dramatycznych okolicznościach z płonącego miasta po dwóch mostach na zachodni brzeg Narwi.
Rosjanie opanowali mosty, uchwycili przyczółki i przerzucili na drugi brzeg rzeki znaczne siły piechoty. Armia polska została zmuszona do stoczenia bitwy. Gen. Jan Skrzynecki chciał za wszelką cenę zepchnąć Rosjan za rzeką, zniszczyć mosty i tym sposobem oderwać się od nieprzyjaciela. W tym celu rzucał kolejno do ataków 1 i 3 dywizję piechoty. Rosjanie na przyczółku bronili się zażarcie, osłaniali ogniem własnej artylerii strzelającej zza rzeki. Siała ona spustoszenie w nacierających oddziałach polskich. Milkła natomiast, gdy do kontrataków ruszyła piechota rosyjska. Wówczas zmasowany ogień otwierała artyleria polska, zadając atakującym Rosjanom poważne straty. Skrzynecki rzucił również do walki, mimo niesprzyjających warunków terenowych pułki ułanów - 3, 5 i 2. Szarże ugrzęzły w bagnistym gruncie, w ogniu piechoty i artylerii rosyjskiej. Poległ wówczas gen. Ludwik Kicki, trafiony kulą armatnią. Potężne kontrnatarcie wykonała również piechota rosyjska, ale załamało się ono w ogniu polskich armat.
Ostatnie polskie natarcie w tej bitwie wykonały dwie brygady 5 dywizji piechoty. Doszło wówczas do zaciętej walki wręcz, której Rosjanie nie wytrzymali i rzucili się do panicznej ucieczki. Szanse na zwycięstwo przekreśliła ponownie rosyjska artyleria, zmuszając polskie oddziały do wycofania się z dużymi stratami. Zginął wtedy gen. Henryk Kamieński - jeden z najwybitniejszych generałów powstania. Wojska obu stron były wyczerpane walką. Poniesiono duże straty. Zachodziła obawa, że oddziały polskie nie wytrzymają kolejnego uderzenia Rosjan. W tym krytycznym momencie bitwy doszło do słynnej szarży artyleryjskiej 4 baterii lekkokonnej ppłk. Józefa Bema, który zbliżył się do pozycji przeciwnika i błyskawicznie otworzył ogień kartaczami i granatami na piechotę rosyjską i mosty. Po oddaniu 250 strzałów, musiał jednak wycofać się ze stratami w ogniu dział rosyjskich strzelających zza rzeki. To posunięcie zaimponowało Dybiczowi. Rosjanie nie znając sytuacji w jakiej znajdowały się polskie oddziały, nie odważyli się już na dalsze akcje zaczepne. Zapadł zmrok, wojsko polskie opuściło pobojowisko i wycofało się przez Różan i Pułtusk na Warszawę. Straty polskie wyniosły w poległych około 1800 żołnierzy i oficerów, ponad 2900 zostało rannych, około 1400 dostało się do niewoli. Rosjanie utracili w zabitych i rannych około 5800 ludzi.
Armia polska szybko uzupełniła straty. Mimo to bitwa ostrołęcka stała się punktem zwrotnym powstania. Straty w ludziach można było uzupełnić. Nie udało się już odbudować nadszarpniętego morale wojska, zaufania do dowódców i przywrócić wiary w zwycięstwo. Odtąd inicjatywę w wojnie polsko-rosyjskiej 1831 roku przejęli Rosjanie.
