1908 Allenstein

1908 Allenstein - Północno-wschodni narożnik Rynku - Wysoki budynek na rogu Oberkirchenstrasse (św. Barbary) wzniesiono na miejscu podcieniowej kamienicy pod nr 7. Gdy w chwili otwarcia we wrześniu 1907 r., był najnowocześniejszym obiektem handlowym miasta. Posiadał nawet windę osobową. Założona w 1882 r. w Kwidzyniu firma Conitzer i Synowie w 1907 r. miała jedynie łącznie z olsztyńską 4 filie. W 1932 r. pod koniec swego istnienia - 28 domów towarowych w całych

Niemczech oraz własny dom zakupu w Berlinie. W latach 30-tych, podobnie jak inne sklepy żydowskie, uległa aryzacji. Mieścił się tu potem dom towarowy Schulz & Jasching. Dom przetrwał wojnę, w 1945 r. całkowicie został wypalony, a następnie obniżony do wysokości sąsiednich budynków. Sasiedni dom pod nr 8 (z balkonem), wskazywano niegdyś jako ten, z którego dachu pruski strzelec Rydzewski, 3 lutego 1807 r. miał dokonać zamachu na cesarza Napoleona,dokonującego przeglądu wojsk na Rynku. Ale to tylko legenda. Pamiętający czasy napoleońskie poprzednik budynku - hotel Ottona Grunenberga - spalił się całkowicie w styczniu 1890 r. Z odtworzeniem arkad, dom odbudował tedy jego ówczesny właściciel, kupiec Bulitta. Już w październiku tego roku, reklamował swój interes od nowa w Gazecie Olsztyńskiej - "Handel delikatesów i towarów kolonialnych, na dole wyszynk.,u góry restauracja". Budyneczek długo nie przetrwał, w 1892 r. zastąpiła go widoczna na pocztówce kamienica, wzniesiona przez kupca żelaznego Moritza Lachmanna (kolejny reprezentant gminy żydowskiej). Dom przetrwał wojnę. Niedawno fasada została odnowiona w stylu nawiązującym do pierwotnego wyglądu. Budynek powrócił więc do swego poprzedniego wcielenia i tylko bezpowrotnie zniknął charakterystyczny balkon z ażurową balustradą, zajmujący niegdyś całą szerokość elewacji. Za tramwajem widać dom Mendelsohna, w którym urodził się słynny architekt. Po wojnie w tym domu przez długie lata był "Rybol".

//