Ewolucja kotowatych ewolucja rodziny kotowate (Felicidae), należącej do rzędu drapieżnych w gromadziessaków. Zalicza się tutaj 40 istniejących obecnie gatunków różnie grupowanych w rodzaje, których wyróżnia się od 2 do 23. Przyczyna braku zgodności jest podobieństwo kotowatych do siebie (z odróżnieniem czaszek lwa i tygrysaDNA. Z uwagi na prostotę i jasność wśród wielu sposobów klasyfikacji artykuł będzie się posługiwał głównie jednym wybranym. mają kłopoty nawet specjaliści). Skamieniałości natomiast zdarzają się nieczęsto. W związku z tym dużą rolę w ustaleniu powiązań w tej rodzinie odgrywać muszą badania
Powstanie rodziny:
Historia ewolucyjna kotów sięga końca eocenu. Ich przodków upatruje się w spokrewnionej z nimi blisko istniejącej do dziś rodzinie łaszowatych (Viverridae), zaliczanej do podrzędu kotokształtnych. Do dziś niektórzy przedstawiciele tej rodziny, jak np. żenety lub fossa, wykazują wiele cech wspólnych z kotowatymi, co może stanowić przykład konwergencji, ale też oże świadczyć o wspólnym dla onbu rodzin przodku. PIerwsze właściwe kotowate datuje się na oligocen, ale pamięać należy, że przed "prawdziwymi" kotami istniały na Ziemi paleokoty, czyli nimrawidy, istniejące już 35 milionów lat temu (MLT). Wykształciły się już u nich szablaste zęby. Jednak rodzina ta uległa wymarciu.
Pierwsze właściwe kotowate:
Proailurus
Najstarszym opisanym kotem był Proailurus lemanensis, przypominający cywetę niewielki drapieżnik sprzed 25 milionów lat. Był przystosowany do chodzenia po drzewach, miał dłuższy pysk i więcej zębów policzkowych niż późniejsi przedstawiciele rodziny. Jego tylne łapy były częściowo stopochodne. Wyróżnia się dla niego podrodzinę Proailurinae.
Pseudelur
Proailurus przekształcił się w kolejny rodzaj, pseudelura (Pseudaelurus) żyjącego 20 - 10 (wg innych źródeł 9) MLT. Wyglądem przypominał on już dizsiejszych przedstawicieli swej rodziny. Badania oparte na skamieniałościach uznają go za ostatniego wspólnego przodka dzisiejszych kotowatych. Był już zupełnie palcochodny i posiadał uzębienie jak jego późniejsi krewni. Zróżnicował się on na kilkanaście rodzajów, ale filogenetyka molekularna wskazuje, że tylko jeden z nich był przodkiem dzisiejszych kotowatych. Zamieszkiwał on Azję 11 MLT. Inne jednak badania umieszcają go 10,8 MLT w Europie. Tak czy inaczej rozprzestrzenił się on z jednego z tych kontynentów na drugi, a także dotarł do Ameryki Północnej i prawdopodobnie Afryki.
Od niego wywodzą się 2 podrodziny kotowatych, szablozębne machajrodonty i żyjące do dziś Felinae, z których dopiero później wyodrębniły się Pantherinae.
Machajrodonty:
Podrodzina ta, rozpowszechiona w trzeciorzędzie i peljstocenie, nie przetrwała do naszych czasów. Dzieli się ją na 3 plemiona (patrz drzewo). Jej cechą charakterystyczną były wielkie wielkie zęby używane prawdopodobnie do zabijania ofiar. Ze względu na ich budowę koty te możemy podzielić na sztyletozębne i szablastozębne. Dodatkowo odpowiednia budowa stawu żuchwowego umożliwiała im prawie pionowie ustawienie żuchwy. Najbardziej znanym rodzajem był smilodon, żyjący w obu Amerykach, który wymarł przed 10 000 lat.