Adam Mickiewicz
Widok gór ze stepów Kozłowa
Pielgrzym i Mirza
Pielgrzym
Tam? czy Allach postawił ścianą morze lodu?
Czy aniołom tron odlał z zamrożonej chmury?
Czy diwy z ćwierci lądu dźwignęli te mury,
Aby gwiazd karawanę nie puszczać ze wschodu?
Na szczycie jaka łuna! pożar Carogrodu!
Czy Allach, gdy noc chylat rozciągnęła bury
Dla światów żeglujących po morzu natury
Tę latarnię zawiesił śród niebios obwodu?
Mirza
Tam? - Byłem; zima siedzi, tam dzioby potoków
I gardła rzek widziałem pijące z jej gniazda.
Tchnąłem, z ust mych śnieg leciał; pomykałem kroków,
Gdzie orły dróg nie wiedzą, kończy się chmur jazda,
Minąłem grom drzemiący w kolebce z obłoków,
Aż tam, gdzie nad mój turban była tylko gwiazda.
To Czatyrdah!
Pielgrzym
Aa!!
Adam Mickiewicz
Bakczysaraj
Jeszcze wielka, już pusta Girajów dziedzina.
Zmiatane czołem baszów ganki i przedsienia,
Sofy, trony potęgi, miłości schronienia,
Przeskakuje sarańcza, obwija gadzina.
Skróś okien różnofarbnych powoju roślina,
Wdzierając się na głuche ściany i sklepienia,
Zajmuje dzieło ludzi w imię przyrodzenia
I pisze Balsazara głoskami "RUINA".
W środku sali wycięte z marmuru naczynie;
To fontanna haremu, dotąd stoi cało
I perłowe łzy sącząc woła przez pustynie:
"Gdzieś jesteś? o miłości, potęgo i chwało!
Wy macie trwać na wieki, źródło szybko płynie,
O hańbo! wyście przeszły, a źódło zostało".
Novalis
"Marzymy o podróżach przez wszechświat, a czyż wszechświat nie jest w nas samych? Nie znamy głębin naszego ducha."
"Natura ma instynkt sztuki - dlatego wszelkie rozróżnienie natury i sztuki to zwykła gadanina."
"Człowiek to metafora."
"Promień światła rozszczepia się jeszcze na coś zupełnie innego niż barwy.
A przynajmniej jest on zdolny do takiego udchowienia, w którym dusza rozszczepia się na właściwe sobie barwy. Komuż nie przyjdzie na myśl spojrzenie kochanków?"
"Świat jest powszechnym tropem ducha, symbolicznym jego obrazem."
Caspar David Friedrich, Wędrowiec ponad chmurami (1818)
William Blake, Bóg stwarzający wszechświat (1827)