Akwileja. Bazylika Patriarchalna

W średniowieczu Kościół akwilejski brał aktywny udział w chrystianizacji plemion słowiańskich i awarskich. Misjonarze docierali do Karyntii, Panonii i Wielkich Moraw. Akwileja, Wenecja i Konstantynopol stanowiły cele religijnych podróży nauczycieli Słowian św. św. Cyryla i Metodego. Unikalny zespół patriarchalny znajduje się niedaleko ruin rzymskiego forum. Centrum kompleksu stanowi bazylika (IX-XI w.), budowę której zakończono w czasach rządów energicznego patriarchy Poppona (1019-1044?). W latach 1908-1909 w bazylice odkryto cenną mozaikę podłogową, ufundowaną ok. 320 r. n.e., tuż po śmierci patriarchy Teodora. Na uwagę zasługują romańskie freski, zdobiące ściany krypty maksencjańskiej -  dzieło mistrzów bizantyńskich XII-stulecia. Obok bazyliki znajduje się cmentarz, kryjący prochy poległych w I-wojnie światowej. W 1998r. strefa archeologiczna Akwilei wraz z Bazyliką Patriarchalną zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Źródła:

Marocco E., Aquileia rzymska i chrześcijańska. Praktyczny przewodnik., Trieste 2000