Kościół i dzwonnica w Drobinie

Budowę murowanego kościoła rozpoczęto około 1477 roku z fundacji Ninogniewa Kryskiego, wojewody płockiego (zm. 1468r.). Dokończył budowy jego syn Ninogniew Kryski, wojewoda płocki w 1507r. Pierwszym muratorem w 1477 roku, był Jan Zawisza z Bogatego, który zrzekł się prowadzenia pracy przy murowaniu kościoła, nie mogąc nastarczyć wymaganiom Jana z Gradzanowa, kanonika płockiego, z którym zawarł kontrakt o pracę. Następnymi muratorami byli: Piotr z Łowicza i Leonard z Warszawy.

W 1536 roku kościół został zniszczony pożarem i odbudowany staraniem Pawła Kreskiego, wojewodzica mazowieckiego przed 1543r. W 1597r. murowany kościół p. w. św. Marii Magdaleny, Wojciecha i Stanisława był konsekrowany. Posiadał on wówczas sklepioną zakrystię i wieżę, w której mieściło się wejście. Ściany i sufit zostały pokryte malowidłami około 1600 roku. Obok ołtarza głównego z rzeźbą Wniebowzięcia znajdowały się również dwa boczne ołtarze: św. Krzyża i św. Katarzyny, a w nawie kościoła dwa następne: ołtarz św. Mikołaja i św. Anny. W 1609r. we wnętrzu umieszczono pomnik Stanisława Kryskiego, wojewody płockiego, wuja św. Stanisława Kostki. Został on zniszczony w czasie wojen szwedzkich w połowie XVII wieku, następnie odbudowany.

Na początku XVIII wieku kościół był w złym stanie. W 1740 roku był remontowany. Około 1770r. zawalił się dach, a boczne ściany uległy zniszczeniu, w 1775 roku wzmiankowany jako opuszczony od 24 lat i określany jako zwalisko murów i bez najmniejszego pokrycia. Został odbudowany po 1775 roku, prawdopodobnie około roku 1780, przy udziale mistrza murarskiego Wojciecha Szklanowskiego z Włocławka, który dnia 14 listopada 1775 roku podpisując kontrakt podjął się wyreperowania kościoła w miasteczku Drobinie już zrujnowanego, posesji JO Księcia Imć Michała Czetweryńskiego starosty tuszyńskiego staraniem i kosztem proboszcza Ignacego Gozdawy Małowieskiego, wówczas rozebrano wieżę. Proboszcz parafii Drobin sprzedawszy dobra po swoich rodzicach, które odziedziczył - Bożeń pod Wyszogrodem w 1774r. sumy dość pokaźnej użył na wyporządzenie świątyni, której był rządcą. Wtedy też wprowadzono znaczne zmiany w architekturze i nadano kościołowi obecny wygląd. W 1812 roku w kościele biwakowali ułani Wielkiego Cesarza, a nawet odpoczywały tu konie.

Następna informacja dotycząca kościoła pochodzi z aktu wizytacji biskupiej z dnia 19. X. 1888 roku, gdzie czytamy ... według podania odległej sięga starożytności, co też i budowa jego, choć skutkiem zewnętrznych restauracji znacznym uległa przemianom zdaje się potwierdzać. W obecnym stanie swoim, obszerny ten kościół nie przedstawia nic szczególnej uwagi godnego, z wyjątkiem tylko dwu pięknych nagrobków rodziny Kryskich.

W 1902r. odnowiono i wymalowano wieżę kościelną, ozłocono krzyż. Rok później w 1903 roku zamurowano wieżę i lożę w kościele, jak zapisano w kronice parafialnej niepotrzebną a powodującą przeciąg wiatru. W miejscu tym powieszono obraz Opatrzności Bożej, znajdujący się jako główny przez 82 lata w wielkim ołtarzu. Odnowiono również wszystkie ołtarze, ambonę, chrzcielnicę kosztem dobrowolnych ofiar. W 1904 roku gruntownie odrestaurowano kościół: uformowano szczyty świątyni, kruchtę i kaplicę. Cztery lata później parafia i kościół wzbogaciły się o nową murowaną dzwonnicę i pięć dzwonów, z których trzy na niej powieszono.

Pierwsza wojna nie poczyniła wielkich spustoszeń, a po jej zakończeniu Polska odzyskała niepodległość. Pod koniec lat dwudziestych, pod zarządem ówczesnego proboszcza, księdza W. Suchcickiego odrestaurowano kościół i organistówkę.

Podczas wrześniowych nalotów w 1939 roku ucierpiał dach kościoła od strony południowej, ławki i szyby kościelne, a także dachy na plebani i domu parafialnym. 12 i 13 września 1939r. Niemcy więzili w kościele kilkaset osób. Od 17 września do 17 listopada 1939r. w kościele funkcjonował szpital polowy, a od 10 listopada 1942r. do połowy czerwca 1943 w kościele był magazyn zboża. 4. 04.1940r. ks. Feliks Godlewski wydał władzom niemieckim dwa dzwony, jeden z nich ważył 600 kg., drugi był mniejszy, a oprócz tego Niemcy zarekwirowali lichtarze, puszkę, kielich i bęben procesyjny, rok później kolejne dzwony. Za zgodą władz niemieckich w 1944 roku przesunięto parkan kościelny przy dzwonnicy. W 1945r.został naprawiony dach uszkodzony przez kule karabinowe. Naprawiono też wieżę 25. 04. 1945r.

Na terenie obecnej parafii znajdowały się dwa inne kościoły. Jeden z nich znajdował się na rogatkach drobińskich w stronę Zalesia. W XVw. Powstała prepozytura św. Preksedy. Pod koniec XVI w. był to już dość duży kościół. Prawdopodobnie był on pierwszą świątynią, przy której erygowano parafię. Świątynia była malowana a sufit podtrzymywały cztery kolumny. Ten drewniany kościółek pod wezwaniem św. Preksydy, panny i męczenniczki uległ zniszczeniu na początku XVIII w. Odbudowano go około 1740r. staraniem ks. W. Niskiego, proboszcza drobińskiego. Rozwalającą się budowlę rozebrał w 1824r. ks. Walenty Słupecki ówczesny proboszcz. Świątynia była drewniana, okrągła i budowana z węgieł, idąc na zachód słońca. Posiadała dwa wejścia a nabożeństwa parafialne sprawowane były w kaplicy. Były też dwie zakrystie jedna od północy a druga od południa. W prezbiterium, czyli w wyższym chórze podłoga była z tarcic, w kościele czyli w niższym chórze nie było podłogi. Były cztery ołtarze: Najświętszej Panny Różańcowej złożony z kawałków, przeniesiony z kościoła farnego ; św. Antoniego (jak pisano bardzo mizerny) ; św. Preksydy (dobry, niemalowany) ; Przemienienia Pańskiego (stary, malowany). Ambona i chrzcielnica stare, malowane i nadrujnowane, przeniesione z kościoła farnego.

Drugi kościół istniał w miejscowości Biskupice. Pierwsza wiadomość o istnieniu tej świątyni pochodzi z 1385r. W 1598r. drewniany kościół był konsekrowany. Świątynia p. w. św. Stanisława i Jakuba posiadała 3 ołtarze. Pod koniec XVI w. bp Wolski przekazał wieś kapitule, dochody z niej służyły utrzymaniu szkoły katedralnej. W 1740r. kościół był już bardzo zniszczony. Resztki kościoła przetrwały do 1775r. Biskup Michał Poniatowski wcielił parafię do Drobina. Do tej parafii powstałej w drugiej połowie XIV w. należało 7 wiosek: same Biskupice, Kłaki, Witosławice, Maliszewko, Cieszewo, Cieszewko.

Drobin był i do dziś jest centralnym miejscem, w którym przede wszystkim skupia się życie religijne. Przynależność poszczególnych wiosek należących do parafii nie była stała i ulegała zmianom na przestrzeni lat. Część jej obszaru należała do powiatu raciążkiego. Obecnie w skład parafii wchodzą 24 wioski: Kunklewo, Budkowo, Kłaki, Kuchary, Niemczewo, Nagórki Olszyny, Tupadły, Zalesie, Świerczynek, Siemki, Świerczyn, Nowa Wieś, Bełkowo, Karsy, Dziewanowo, Biskupice, Chabowo Świniary, Milewko, Bęchy, Chabowo Łażewa, Cieśle, Chabowo Stara Wieś oraz Drobin.