Alexander Duncker...

Alexander Duncker... Schloss Doelzig

Pałac w Dolsku  pałac w stylu neogotyku angielskiego, znajdująca się w Dolsku, na polanie parkowej w odsunięciu od dziedzińca folwarku, w pobliżu południowego brzegu jeziora Dolsk. W czasach świetności zwany był małym Sanssouci. Od połowy lat 90. sukcesywnie restaurowany przez prywatnych właścicieli.

Historia

Okres powstania budowli nie jest znany, wiadomo jedynie ze źródeł, że do XVI w. właścicielami Dolska i zamku była rodzina von Schönebeck. Pierwsza wzmianka o rezydencji właścicieli majątku pochodzi z 1713 r., gdy właścicielem Dolska był Friedrich W. von der Marwitz. W XVIII w. zamek został powiększony o trzy skrzydła, z zachowaniem w piwnicach fragmentów starszego założenia. Ukończona w 1828 r. przebudowa z inicjatywy Karla von Tresckow, według projektu architekta związanego ze środowiskiem Karla Friedricha Schinkla, ukształtowała w dużej mierze obecny wygląd obiektu. W kolejnych przebudowach w latach 1845 i 1889 zastosowano formy neogotyckie i motywy nawiązujące do baroku, m.in. powstały 3 wieże, taras oraz dodano elementy dekorujące dachu, tj. lukarny i iglice. W latach 1933-1945 obiekt stał się własnością III Rzeszy i pełnił funkcję szkoły, kina, domu kultury i centrali hufca; ulokowano tu również jedną z siedzib Służby Pracy Rzeszy. Od stycznia 1945 r. był wykorzystywany na radziecki lazaret, następnie na mieszkania dla oficerów zaopatrzeniowych i w latach 60. XX wieku magazyn zboża[2]. Po pożarze w 1967 r. popadł w ruinę i był systematycznie grabiony.

Odbudowa pałacu

W roku 1992 część terenu z pałacem zostaje zakupiona przez osoby prywatne. Prawe skrzydło było wówczas całkowicie zawalone gruzem, a obiekt porastała roślinność. Stały jedynie ściany obwodowe i część ścian nośnych. Na początku odgruzowano i zabezpieczono istniejące ściany. Kolejne prace robiono w roku 2002, gdy odbudowano zniszczone ściany obwodowe i nośne. Pod koniec 2008 roku odbudowano pałac do poziomu pierwszego piętra wraz z budową nowych stropów piwnic. W roku 2009 odbudowano schody i stropy poddasza. W roku 2011 odbudowano dach, a w prawym skrzydle instalacje elektryczne, wodno-kanalizacyjne i ogrzewanie.

Park przypałacowy

Park przypałacowy w stylu angielskim, założony w 1832 r. prawdopodobnie według projektu Peter Joseph Lenné; powierzchnia 38,95 ha. W połowie XIX w. w skład założenia pałacowo-parkowego wchodziły: pałac z krajobrazowym parkiem ozdobnym, ogród użytkowo ozdobny, park leśny z małym zbiornikiem wodnym położony wzdłuż brzegu większego jeziora Dolskiego oraz staw młyński przy zachodniej granicy parku. Od strony drogi wiejskiej tereny ogrodów ogrodzone były wysokim murem z cegieł. W części zachodniej założenia znajdowało się mauzoleum rodowe rodu von Treskow. Aktualnie elementy kompozycji przestrzennej uległy znacznemu zatarciu. Czytelna jest polana przed pałacem, dwa odcinki drogi o nawierzchni brukowanej prowadzące z parku do pałacu oraz aleje przy drogach dojazdowych przy granicach parku. Tereny ogrodu użytkowo ozdobnego są zachowane i użytkowane. Ceglany mur ogrodzeniowy zachował się w całości na granicy z drogą wiejską, na pozostałym odcinku pozostały jedynie ceglane słupy. W parku występują 52 gatunki i odmiany drzew i krzewów z ciekawymi gatunkami roślin obcego pochodzenia m.in. katalpa zwyczajna, jałowiec chiński, magnolia, tulipanowiec amerykański. Wiele dębów w wieku 150-250 lat, wiązów szypułkowych w wieku 100-150 lat oraz platan klonolistny, jesion wyniosły, grab, buk, stanowią pomniki przyrody.