Wieliczka Zamek Żupny...

Wieliczka Zamek Żupny...

Rekonstrukcja Zamku Wielickiego z przełomu XIII i XIV wieku.

Źródło: Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce.

Zamek został wybudowany w XIII w. w północno-zachodniej części miasta lokacyjnego i od tego czasu, aż do 1945 r. znajdowała się w nim siedziba władz zarządzających kopalnią soli w Wieliczce i Bochni oraz magazynem soli.

Zespół zamkowy jest znakomitym przykładem architektury średniowiecznej z czasów nowożytnych, związanej z rozwojem górnictwa solnego w Europie. W latach 19761996 zamek odrestaurowano na potrzeby muzeum. Godną uwagi jest sala reprezentacyjna, zwana Izbą Grodzką, zachowana całkowicie w stylu gotyckim, o sklepieniu żebrowym wspartym na jednym filarze, z kolekcją obrazów podarowaną przez dr Stanisława Sęka. Warto zobaczyć także ekspozycję archeologiczną, wystawę o historii miasta z ciekawą makietą oraz bogatą kolekcję solniczek. Na dziedzińcu znajduje się najstarszy szyb z XIII wieku oraz baszta i mury obronne z XIV wieku  jedyne fragmenty zachowane ze średniowiecznych fortyfikacji miasta. Zrekonstruowane zostały mury pierwszego zakładu zbiorowego żywienia w Polsce, w którym administracja żupna, górnicy oraz przyjeżdżający po sól kupcy otrzymywali bezpłatnie posiłki. Na dziedzińcu bardzo często organizowane są różnego rodzaju imprezy i wydarzenia artystyczne. W czerwcu 2013 r. Zamek Żupny został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO jako rozszerzenie wpisu dotyczącego kopalni soli.

Święta Kinga i kopalnia soli

Według legendy zanim Kinga przybyła do Polski z Węgier chciała podarować swej nowej ojczyźnie wyjątkowy prezent. Dowiedziawszy się, że w Polsce nie wydobywa się soli kamiennej, która przynosiła znaczne dochody w owych czasach poprosiła swego ojca Belę IV o jedną z węgierskich kopalń soli. Podczas swojej wizyty w owej węgierskiej kopalni Kinga wrzuciła swój pierścień zaręczynowy do jednego z szybów jako znak objęcia jej w posiadanie. Podczas podróży do Polski sól wraz z pierścieniem podążała w magiczny sposób śladem swej pani, aż w Wieliczce Kinga rozkazała kopać na jednym ze wzgórz, gdzie zaraz pod powierzchnią odkryto pierwszą bryłkę soli kamiennej, która zawierała w sobie wrzucony na Węgrzech pierścień. O prawa do legendy spierają się górnicy z kopalni wielickiej jak również z kopalni bocheńskiej i do dziś trwa spór o to w którym mieście legendarny pierścień został odkryty przez górników. Jednak Kinga uważana jest za patronkę jednych i drugich w 1999 roku została bowiem kanonizowana przez Ojca Świętego Jana Pawła II na patronkę górników solnych.