Grodzisk Mazowiecki...

Grodzisk Mazowiecki...

Stary Rynek.

Grodzisk Mazowiecki (do 1928 Grodzisk)  miasto na Równinie Łowicko-Błońskiej, w województwie mazowieckim, w powiecie grodziskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Grodzisk Mazowiecki, nad Rokicianką.

Miasto posiada połączenia drogowe z Warszawą, Żyrardowem, Błoniem i Mszczonowem. Przez miasto przebiega linia warszawsko-wiedeńska, Centralna Magistrala Kolejowa i Warszawska Kolej Dojazdowa. W zachodniej części miasta przepływa rzeka Mrowna.

Według danych z 30 listopada 2017r. miasto liczyło 30 718 mieszkańców

Historia

XIXIII w.  w pobliżu istniał wczesnośredniowieczny gród w Chlebni (pierwotnie Chlewnia)

XII w.  powstała wieś Grodzisk

XIV w.  miejscowość należała do rodziny Grodziskich

1355  Tomasz Grodziski (prawdopodobnie Tomasz Okuń z Grodziska), pierwszy znany właściciel osady, funduje drewniany kościół pod wezwaniem św. Tomasza Apostoła

22 lipca 1522  król Zygmunt I Stary nadał Grodziskowi prawa miejskie na prośbę rodziny Okuniów

1540  pożar zniszczył miasto

druga połowa XVI w.  urodził się tu Grzegorz Knapski, autor słownika polsko-łacińskiego, miasto liczy ok. 300 mieszkańców staje się lokalnym ośrodkiem handlu i przemiału zboża, w mieście istnieje cech młynarzy

1623  właścicielami miasta stała się rodzina Mokronoskich herbu "Bogoria", posiadających pobliskie wsie Kady i Jordanowice

1655  zniszczenie i wyludnienie miasta w czasie najazdu szwedzkiego

1687  początek budowy murowanego kościoła ufundowanego przez Wojciecha Mokronoskiego

1708  ponowne zniszczenie miasta, epidemia cholery

1795  miasto w wyniku III rozbioru Polski wchodzi w skład Królestwa Prus (zabór pruski)

1807  miasto wchodzi w skład Księstwa Warszawskiego

1815  miasto wchodzi w skład Królestwa Kongresowego

1825  miasto liczy 655 mieszkańców

14 czerwca 1845  uzyskanie połączenia kolejowego ze stolicą (Kolej Warszawsko-Wiedeńska)

1865  miasto przeszło w ręce hr. Henryka Skarbka

1866 - miasto staje się siedzibą powiatu błońskiego

1870  utrata praw miejskich

1880  miasto liczy 1928 mieszkańców

1881  parcelacja Jordanowic przez hr. Skarbka, uruchomienie pierwszej fabryki

1884  powstał Zakład Wodoleczniczy (dr Michał Bojasiński), z którego korzystali m.in. Adolf Dygasiński, Miłosz Kotarbiński, Władysław Reymont

1910  miasto liczy 3542 mieszkańców

8 września 1915  ponowne uzyskanie praw miejskich

11 listopada 1918  miasto w granicach Polski

1927  otwarcie Elektrycznej Kolei Dojazdowej, łączącej miasto z Warszawą (obecnie WKD)

9 lipca 1928  nazwa miasta poszerzona o przymiotnik Mazowiecki dla odróżnienia od miasta Grodzisk w Wielkopolsce

1931  miasto liczy 15880 mieszkańców

1939-1945  okupacja niemiecka, eksterminacja Żydów, pierwsza publiczna egzekucja 11 osób 20 września 1939

przełom 1940 i 1941  utworzenie getta, w którym przebywało ok. 6 tys. Żydów z Grodziska, Brwinowa, Nadarzyna, Podkowy Leśnej i Milanówka

1942  likwidacja getta grodziskiego i wywiezienie jego mieszkańców do getta warszawskiego, miasto traci całą społeczność żydowską, mieszkającą tu od II poł. XVI w.

16 stycznia 1945  samoloty radzieckie bombardują miasto powodując śmierć wielu mieszkańców i uciekinierów z Warszawy

17 stycznia 1945  zakończenie okupacji niemieckiej, w czasie wojny miasto straciło ok. 5000 mieszkańców

1975  w wyniku reformy administracji miasto przestało być siedzibą powiatu

19751998  miasto administracyjnie należało do woj. warszawskiego

1991  rozpoczyna działalność Ośrodek Kultury Gminy Grodzisk Mazowiecki

1997  oddanie do użytkowania Grodziskiej Hali Sportowej

1999  Grodzisk Mazowiecki ponownie staje się siedzibą Starostwa Powiatowego

2000  otwarcie Pływalni Miejskiej "Wodnik 2000"

2001  oddanie do użytku Szpitala Zachodniego

2005  obchody 650-lecia parafii św. Anny

2008  otwarcie Centrum Kultury

2012  zakończenie rewitalizacji Parku im. hr. Skarbków i Stawów Goliana; w odnowionej willi "Radogoszcz" powstała galeria etnograficzna

2017 - rewitalizacja Stawów Walczewskiego

Legendy

Obwołanie wsi Grodzisko miastem

Według tej legendy monarchowie drogą przez osadę Grodzisko przejeżdżali jadąc na polowania do puszczy jaktorowskiej. Pewien zmęczony król dostał na posilenie kubek wody z grodziskiego źródełka o nadzwyczajnym smaku. Zachwycony smakiem wody król nakazał nadać osadzie rangę miasta.

Herb Bogoria

W uznaniu waleczności i męstwa rycerza Bogorii w wojnie z Tatarami król Bolesław Śmiały własnoręcznie wyciągnął z jego rannego ciała tatarskie strzały, które połamał i oddał mu. Tym samym nadał mu herb o nazwie Bogoria ze złamanymi strzałami.

Gospodarka

Największym zakładem, pod względem zatrudnienia i obrotów, jest Danfoss. Ustępuje mu Gedeon Richter wcześniej zwany Polfą, założona na początku XX w., specjalizująca się w produkcji salicylanów, leków przeciwzawałowych i materiałów chirurgicznych. Przemysł spożywczy reprezentują firmy Frito-Lay z grupy PepsiCo, piekarnia Hiestand, Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska. Dogodne położenie miasta wykorzystuje firma logistyczna Raben Logistic. Inne większe firmy działające w Grodzisku to: Firmenich, Fabryka Tarcz Ściernych "Słoń", Trouw Nutrition i Amerplast (obecnie "Suominen").

Oprócz dużych zakładów siłę gospodarki Grodziska stanowią liczni drobni przedsiębiorcy działający na terenie miasta i gminy. Plan zagospodarowania przestrzennego zakazuje budowy obiektów handlowych o powierzchni przekraczającej 5000 m kw.. W Grodzisku powstanie nowy obiekt handlowy, Galeria Grodova została oddana do użytku 1 grudnia 2016. W Grodzisku rozbudowana jest sieć popularnych marketów handlowych.