Józef Brandt

Józef Brandt

1867 - Bitwa pod Chocimem

• Wysłanie lisowczyków przez Zygmunta III Wazę do Siedmiogrodu w celu dokonania tam dywersji w 1619 roku, tzw. pierwsza odsiecz wiedeńska.
• Pokój na froncie perskim z 1618 roku.
• Spalenie Warny przez Kozaków w 1620 roku.
• Rozkwit Imperium Osmańskiego:
  • W XVI w. zajęło Węgry i zagrażało Habsburgom.
  • Uzależniło Mołdawię i Wołoszczyznę.
• Polityczne zawirowania wokół terenów Mołdawii i Wołoszczyzny, ścieranie się interesów: Polski, Turcji i Habsburgów.
• Zbliżenie polityki Polski do habsburskiej.
• Najazdy Tatarów na ziemie polskie.
• Traktat polsko-turecki podpisany w Buszy w 1617 roku zobowiązywał Rzeczpospolitą do niemieszania się w sprawy Księstw Naddunajskich. Dyplomacja turecka pilnie śledziła rozwój sytuacji w walkach polsko-moskiewskich, a sukcesy odnoszone przez Polaków zaniepokoiły Turcję.

Przez wiele wieków Rzeczpospolita unikała poważniejszych konfliktów z Imperium Osmańskim, które w XVI w. wyrosło na mocarstwo i zaczęło zagrażać chrześcijańskiej Europie. Od kiedy Turcja zmusiła Hospodarstwo Mołdawskie by złożyło mu hołd, Rzeczpospolita i Wielka Porta zaczęły mieć wspólną granicę. Początkowo utrzymywano przyjazne stosunki. Kryzys nastąpił na początku XVII wieku, kiedy to starły się interesy polskich magnatów mających majątki na południowo-wschodnich kresach Rzeczypospolitej z interesami Turcji w Mołdawii, a także w samej Turcji. Kozacy splądrowali między innymi Warnę, Kaffę, Trapezunt, Eupatorię, a nawet przedmieścia Stambułu. Turcy ograniczyli się do wysyłania skarg na Kozaków do króla. Oficjalnym powodem wojny była tzw. I odsiecz Wiedeńska, kiedy to Lisowczycy, najemni żołnierze, którzy po kampanii Moskiewskiej nie mieli zajęcia i łupili własnych rodaków, zostali wysłani do Siedmiogrodu aby zmusić Gábora Bethlena do zwinięcia oblężenia Wiednia.

Trzecim  obok Inflant i Rosji  terenem ekspansji polskiej były księstwa naddunajskie  Mołdawia i Wołoszczyzna, stanowiące obszar sporny, bowiem Turcja zajęła je i uznała za własne lenno. Zgodnie z pokojowymi traktatami z czasów dwu ostatnich Jagiellonów, Wysoka Porta osadzała na hospodarstwach (księstwach) mołdawskim i wołoskim lenników przyjaznych również Polsce. Bliskość frontu nieustannej wojny pomiędzy Turcją i monarchią Habsburgów powodowała brak stabilizacji politycznej w tym rejonie. Skłoniło to magnatów polskich do próby rozciągnięcia swoich wpływów na oba księstwa. W latach 1595