1791 Konstytucja 3-go Maja

1791 Konstytucja 3-go Maja

W piwnicach Muzeum Narodowego we Wrocławiu ukrywane jest dzieło Jana Styki "Polonia, Konstytucja 3 maja 1791", namalowane w 1871 r. na 100-lecie rocznicy Konstytucji. Przewiezione po wojnie z Lwowa do Wrocławia. Poza incydentalnymi pokazami, jak w 2009 r. w Kielcach, nigdy nie było wystawiane na pokaz publiczny. To olbrzymie płótno (600x300 cm) ukazuje monumentalną alegorię narodową. Wyobraża Polskę jako zniewoloną, niewinną kobietę w białej szacie, przykutą do skały, z szyderczą tablicą i napisem "Konstytucja 3 maja 1791 roku". Poniżej u jej stóp widać pogrzebany naród, szańce i czarną żałobną chorągiew.

Z prawej strony stoi przydrożny krzyż, przy którym pod wodzą Tadeusza Kościuszki, gromadzą się wszystkie stany, szlachta, chłopi i mieszczanie. Składają oni hołd generałowi wiodącemu lud zbrojny w kosy do walki o wolność. Między nimi ukazani są bohaterowie wszystkich wieków: na kolanach jasnogórski paulin ksiądz Augustyn Kordecki i warszawski szewc Jan Kiliński, szable unoszą wysoko generał Kazimierz Pułaski - dowódca konfederatów barskich, książę Józef Poniatowski, generał Henryk Dąbrowski. Jest też natchniony Adam Mickiewicz na czele twórców i uczonych - malarzy, historyków, muzyków, filozofów i pisarzy. Z lewej strony podążają zdrajcy z konfederacji targowickiej. W głębi aniołowie i rozświetlone podwoje raju, oczekujące na poległych w walce o słuszną sprawę.

Szkice do obrazu "Polonia" Jan Styka rozpoczął w 1890 r. w dworku Karscha w Kielcach, gdzie wówczas mieszkał. Dzieło skończył rok później we Lwowie. Po II-ej wojnie światowej dzieło zostało spakowane, przewiezione do Wrocławia i tam schowane. Wystawione było tylko raz, w 2009 r. w Kielcach. Podobno jego okazanie uniemożliwiaj duże rozmiary.

Autor dzieła Jan Styka, był współtwórcą "Panoramy Racławickiej" wystawianej we Wrocławiu oraz m.in. panoramy "Golgota" prezentowanej w Los Angeles w Kalifornii, uważanej  największy obraz o tematyce religijnej na świecie (1500x500 cm).