Święta alegoria

Święta alegoria

Malarz włoski - Giovanni Bellini.

Obraz przez wiele lat znajdował się w zbiorach cesarskich w Wiedniu. W 1793 r. za sprawą księdza Lanziego został przekazany do Poggio Imperiale, a w 1795 r. do Galerii Uffizi. Aż do 1871 r. był uważany za dzieło Giorgiona i dopiero włoski krytyk sztuki Giovanni Battista Cavalcaselle dowiódł autorstwo Belliniego. Temat i oryginalny tytuł obrazu nie są znane, stąd badacze stworzyli wiele hipotez ich doytyczących. Niektórzy uważają, iż inspiracją do powstania obrazu, był pochodzący z końca XIV w. poemat "Pielgrzymka" duszy autorstwa Guillaume de Deguilleville'a. W późniejszych latach wysuwano inne przypuszczenia. Nicolo Rasmo w 1946 r. pisał, iż tematem obrazu jest święta rozmowa, inni natomiast sądzą, iż jest to alegoria idei miłosierdzia i sprawiedliwości, a nawety obraz raju.

Dzieło powstało w okresie dojrzałości artystycznej Belliniego. Jego prace z tego okresu przesycone były mistycyzmem i pozostawały pod wpływem odrodzonej myśli filozoficznej.

Dzielo podzielone jest na dwie części: u dołu, na wyłożonym marmurową posadzką tarasie, rozmieszczonych zostało kilka postaci. Górna połowa obrazu, oddzielona balustradą, to naturalistyczny pejzaż zapełniony mitologicznymi postaciami, z jeziorem, w którym odbijają się fragmenty gór i błękitnego nieba.

Na tarasie po lewej stronie Bellini przedstawił Marię siedzącą na tronie, nad którą zawieszony jest baldachim imitujący róg obfitości - symbol płodności. Na tronie widoczny jest fryz przedstawiający scenę z mitu o Marsjaszu, nawiązującego Pasji Jezusa. Koło Marii znajdują się dwie niezidentyfikowane postacie kobiecie, prawdopodobnie dwie święte lub uosobienia dwóch cnót. Poza parapetem stoją prawdopodobnie św. Piotr i św. Paweł. Na dalszym planie, tuż przy krawędzi obrazu, widoczna jest postać w turbanie, prawdopodobnie symbolizująca niewiernych. Na środku tarasu czworo dzieci bawi się wokół małego drzewa, na którym widoczne są srebrne owoce. Drzewo może symbolizować drzewo wiedzy, symbol życia i mądrości. Po prawej stronie widoczne są postacie Hioba i św. Sebastiana.