Trwałość pamięci to dzieło surrealistyczne, a więc zrywające z akademickimi zasadami. Na płótnie mieszają się realizm (krajobraz) oraz elementy fantastyczne, wręcz zaczerpnięte z marzeń sennych. Symbolika poszczególnych elementów malunku jest niezwykle złożona i rozbudowana. Wyraźnie zaznacza ona związki pracy Dalego z nurtem freudowskiej psychoanalizy. Ważna rola, jaką w prądzie tym pełni przeszłość (źródło doświadczeń, czynnik kształtujący osobowość), ukazana została poprzez zdeformowane zegary, co sugeruje, iż minione wydarzenia nigdy nie są dostępne w formie niezakłóconej, lecz zawsze jawią się jako przetworzone przez sferę psychiki.

Drugim motywem, jaki odnaleźć można w obrazie, jest przemijanie. Wyraźnie odwołują się do niego bezlistne drzewo, zegary oraz mrówki zgromadzone na jednym z nich (przywodzą na myśl rozkład, ból i nieuchronność upływu czasu). Z kolei zagadkowa postać przedstawiona w centralnym punkcie, w której dostrzec można zarysy ludzkiej sylwetki, wydaje się pogrążona w śnie, zatopiona w marzeniach. Z tego względu dzieło Dalego jawi się jako wyraz subiektywnego upływu czasu, także w sferze nieświadomości. Miękkie, pozbawione jednorodnej formy zegary zdają się z kolei podkreślać przekonanie, iż indywidualna perspektywa zawsze zaburza obiektywny wymiar czasu i przemijania, w czym znaczną rolę odgrywa także rozciągnięta, plastyczna (bowiem obejmująca ogrom wydarzeń) pamięć.

via: google

danisela

Warszawa