głod na swiecie;
-co 3,6 sek. ktos umiera z głodu
-ok. 185 mln. ludzi na swiecie cierpi na głód i nieodzywienie
-według swiatowej organizacji zgrowia 1/3ludnosci swiata jest dobrze odzywiona, 1/3 niedozywiona,a 1/3 głoduje
-1/2 ludzi na swiecie choruje z niedozywienia w tym 160 milionow dzieci ponizej 5 roku zycia
-3 miliardy ludzi na sw. usiłuje przezyc za 2 dolary dziennie, blisko 1/4 zyje za mniej niz 1 dolar dziennie
-aby pokryc niezaspokojone potrzeby swiata w zakresie higieny i zywnosci wystarczy 13 milionow dolarow
przyczyny;
- nierownomierny przyrost ilosci zywnosci i liczby ludnosci swiata
-niewłasciewie prowadzona polityka socjalna panstw swiata
-postepujace zniszczenia srodowiska naturalnego zmniejszajace wydajnosc rolnictwa
-kleski zywiołowe, powodujace ogromne zniszczenia, pozary, susze, powodzie, szarancze, trzesienia ziemi, tornada itp.
Zwalczanie;
-podnoszenie swiadomosci w dziedzinie zasad prawidłowego uprawiania rolnictwa
-zastepowanie produktow roslinnych produktami zwierzecymi
-prowadzenie rozsadnej polityki przez panstwa
-tworzenie odpowiednich miejsc do magazynowania zywnosci
-uswiadomic KSR o koniecznosci ograniczenia przyrostu naturalnego
wystepowanie;
problem ten wystepuje najostrzej w Afryce na południe od sahary, co 3 mieszkaniec ma niewystarczajaca ilosc zywnosci, czesto na skutek nałozenia sie wojen i suchy (etiopia, erytrei, angolia, burundi, sierra leone, gwinea, somalia)
Globalizacja- proces wystepujacy w gospodarce swiatowej charakteryzujacy sie przede wszystkim nasileniem sie mobilizacji i przepływu dobr, kapitałow i siły roboczej w skali ogolnoswiatowej, rozwoj transportu, komunikacji, telekomunikacji i szybkie przepływ informacji w mediach
Plusy;
- szerszy dostep do inform.
-wzrost handlu miedzynarodowego
-kontakt miedyzludzki internet
-rozwoj gospodarki
-rozwoj nauki
-rozwoj walut euro
minusy;
proces homogenizacji, czyli ujednolicenia sie kultury zanikanie małych społecznosci
-konflikty narodowosci, niedzyludzkie np. rasizm
-zanikanie rodzinnej produkcji
płaszczyzna globalizmu;
polityczna, gospodarcza, kulturalna
Greenpeace- załozona w 1971 w vancuver by przeciwstawic sie ameryk. probom jadrowym na alasce
obecnie cele;
-spowolnienie zmian klimatycznych
-ochrona lasow
-ochorna oceanow
-powstrzymanie wielorybnictwa
-sprzeciw wobec wykorzystywaniu enrgii atomowej i popieranie enrgii odnawialnej
-sprzeciw wobec inzynierii genetycznej
-eliminacja z uzycia toksycznych zwiazkow chemicznych

WWF(world wildlife fund)- powstał 1961 jako organizajca ekologiczna o charakterze miedzynarodowym
misja; powstrzymanie degradacji srodowiska natural. naszej planety i stworzenie przyszłosci w ktorej ludzie beda zyli w harmonii z przyroda
WWF prowadzi w Pol. łacznie 10 projektow dotyczacych ochrony rzek, lasow, klimatu i promowania zrownowazonego rozwoju i tradycyjnego, proekologicznego rolnictwa

Natura 2000- program utworzenia w krajach UE wspolnego systemu obszarow objetych ochrona przyrody, celem programu jest zachowanie okreslonych typow siedlisk przyrodniczych oraz gatunkow ktore uwaza sie za cenne i zagrozone w skali całej europy
wspolne działanie na rzecz zachowania dziedzictwa przyrodniczego w europie w oparciu o jednolite prawo ma na celu optymalizacje kosztow i spotegowanie korzystnych dla srodowiska efektow

Miedzynarodowa unia ochrony przyrody- organizacja zajmujaca sie ochrona przyr. załozona w 1948 jako pierwsza swiatowa organizacja skupiona na problemach srodowiska natur. misja; wpływanie, zachecanie i pomaganie społeczenstwom całego swiata w dziale ochrony integralnosci i roznorodnosci rzyrody i osiagniecie sprawiedliwego i ekologicznie zroznicowanego korzystania z zasobow naturalnych

liga ochrony przyrody- ogolnopolskie stowarzyszenie, 9 stycz. 1928 , cele; prowadzenie działalnosci edukacyjnej w celu kształtowania stosunkow społeczenistwa do srodowiska przurod.,
- popularyzowanie wiedzy o przyrodzie i ochronie, zachecanie do podejmowania i wykonywania społecznie prac na rzecz srod. przyrod. i organizowanie prac
- inicjowanie oraz inspirowanie działan na rzecz srod. przyro.
-czuwanie nad przestrzeganiem prawa ochorny przyrodu i interwoniowanie w przypadkach ejgo naruszenia

bezpłodnosc- trwała niemoznosc posiadania potomstwa, aby potwierdzic iz bezpłodnosc jest problemem ktoregos z partnerow nalezy przede wszystkim poddac sie serii badan
badania dla mezczyzny; usg, konsultacja urologiczna, badania prostaty, bakteriologia, kontrola hormonalna
dla kobiety; usg, badanie ginekologiczne, badanie droznosci jajowodow, laparoskopia, badania hormonalne, bakteriologiczne
przyczyny;
-zaburzenia owulacji
-torbiele jajnikow
-endometrioza
-niewydolnosc jajnikow
-zaburzenia układu odpornosciowego
-miesniaki macicy
-wady anatomiczne
-choroby tarczycy, nowotworowe, ogolnoustrochowe
-radioterapia, chemioterapia
-leki
leczenie bezpłodnosci- jest scisle dopasowywane do przyczyn, jakie ja wywołały, przyczyny bezpłod. ustala sie na podstawie licznych badani takich jak cytohormonalne, biotyczne i kimograficzne
leczenie moze odbywac sie za pomoca lekow- wiele osob decyduje sie na zapłodnienie in vitro, nie jest to metoda leczenia bezpłod., ale mozna ja uznac za taka gdyz w jej wyniku rodzi sie nowe zycie
Choroby cywilizacyjne- globalnie szerzace sie, powszechnie znane choroby spowodowane rozwojem cywilizacji
nerwica- długotrwałe zaburzenia psychiczne lub zachowania, w ktorych chory ma kontakt z otoczeniem, odczuwajac nienormalnosc swojego stanu. przyczyna- wymagania społeczne i rola społeczna, czynniki biologiczne, traumatyczne przezycia
AIDS- zaspoł nabytego niedoboru odpornosci, do najwiekszej liczby zakazen dochodzi w regionie afryki subsaharyjskiej i karaibow. sytuacja epidemiologiczna staje sie niebiezpieczna w azji połudn.-wch., potencjalnym zrodłem fali epidemi jest obszar federacji rosyj., ukrainy i panstw bałtyckich
Otyłosc- patologiczne nagromadzenie tkanki tłuszczowej w organizmie, przekraczajace jego fizjologiczne potrzeby
skutki; w KWR stanowi problem społeczny,a w przyszłosci moze przyjac rozmiar epidemii, uwazana jest za jedno z zagrozen cywilizacyjnych
przyczyny; przekarmianie, czynniki genetyczne, biologiczne, farmakologiczne, srodowiskowe, psychologiczne
najbardziej otyłe panstwa;
1.nauru 95,4%, 2.mikronezja 91,1% 3. wyspy cooka 90,9% 4. tonga 90,8% , USA zajmuje 9 miejsce 74,1%

23:16:18
Eksplozja dem- gwałtowny przyrost liczby ldunosci w danym regionie
Przyczyny: wielodzietne rodziny, spadek liczby zgonow poprawa war. Zycia, rozwoj medycyny, niski poziom wykształcenia.
Skutki: degradacja środowiska przez zwiekszenie pow. Upraw, zahamowanie rozwoju gosp-koszty opieki zdrowotnej, wzrost ubóstwa, trudność z mieszkaniami.
Niski przyrost w krajach rozwinietych. Przyczyny: aktyuwnosc zawodowa, wzrost aspiracji kobiet, dazenie do wyższego standardu zycia, model malej rodziny, wzrost swiadomego planowania rodziny, antykoncepcja.
Skutki: starzenie się spol, zamykanie szkol, zmniejszenie liczby miejsc pracy, brak sily roboczej, problem z wyplata emerytur.
 
Konflikty: religijne- chiny, Indonezja; narodowościowe- Czeczenia, Kurdystan; polityczne- Sudan, Burundi.
Wojna Japonia-Rosja: rozbieżność zdan na temat przynależności wysp kurylskich, które ZSRR zajal przył. W 1945 do wojny przeciw Jap.
Wojna Wlk. Bryt- Argentyna: o Falkandy/ o Malwiny; marzec 1982. wyspy na S Atlantyku należące do WB zostaly zaatakowane przez woj. Argentyńskie.
 
Bogata N i Biedne S: USA, kanada, Europa Zach, Australia, nowa Zelandia; Afryka, Azja pld wsch; podzial umowny.
Przyczyny zróżnicowania: biedne S bazą dla N; S-niesprzyj klimat; kolonie mocarstw-gralbili surowce np. ropę, diamenty; N zerują na S-korzystaja z zacofania gosp. I lukach prawnych; bogaci bogacą się kosztem biednych.
Zagrozenia: degradacja środowiska w krajach niz. Rozwinietych; niebezpieczeństwo zalamania się swiatowej gosp. I syst finansanowego; migracja biednych to wys rozw. Krajow.
Recepta: pomoc dla S; dostep do Eu. Rynkow; pomoc w kształceniu, dostep do opieki zdr; dac możliwość rozwoju

postep naukowo tech
z zalozenia postep cywilizacyjny ma sluzyc czlowiekowi, nniekontrolowany rozwoj stwarza zagrozenia dla srod.natur. oraz zdrowia i bezpiecz. czlowieka. postep w genetyce daje nadzieje na calk. pozbycie sie chorob dziedzicznych oraz wyprod. nowych gat. roslin i zwierzat co podwyzszy poziom rolnictwa. w latach 70 rozpoczal sie rozwoj technologii infor. telefonia kom. komputery- wspolpraca miedzynar. i latwiejsza komunikacja
klonowanie
wymiana info genet. nastepstwem jest brak zmiennosci i zdolnosci przystosowania organizmu do warunkow srod., zmniejszona zywotnosc. sklonowany czlowiek moglby byc produktem hodowlanym wykorzystywanym do eksperymentow, o jej zyciu decydowaliby inni. ze wzgledow spol. mogloby dzieki temu postwac spolecz. zaplanowane i jednolite.
klonowanie ludzi
budzi kontrowejsje etyczne, jest to zabronione, obecnie klon ludzki cierpialby na zaburzenia nnatury genet.
23:23:18
zywnosc modyfikowana
rosliny odporne na klimat choroby i szkodniki mialy zmniejszyc koszty uprawy i rozwiazac problem glodu na swiecie, po prawic smak zywnosci a nawet tworzyc org. zapobiegajace niektorym chorobom. w ameryce gdzie zywnosc jest powszechnie prod. zauwaza sie zwiekszenie zachorowan na alergie, czest o przyp. smiertelne. niektore negat. skutki moga sie ukazac dopiero w przyszlosci. zywnosc ta jest niezdrowa, nienaturalna. pozytywem jest to ze sie nie psuje, zapobiega rozwojowi plesni i bakterii